بیماری کرون (crohn’s disease)
ضایعات دهانی چشم گیرند چرا که در ۳۰٪ بیماران ابتلای دهانی و گوارشی را توام دارند، ضایعات دهانی قبل از گوارشی پدیدار میشود. جالب است که شروع بیماری کرون به نظر رو به افزایش است اما علل آن مشخص نشده است . موارد ابتلا خانوادگی گروهی دیده شده است که پیشنهاد میکند عوامل ژنتیکی نقش در پاتوژنز این بیماری ایفا می نماید.
علائم بالینی
اکثر بیماران مبتلا به بیماری کرون در زمانی که این بیماری برای اولین بار شناسایی می شود نوجوان ( teenagers) می باشند اگر چه یک پیک تشخیصی دیگر از فعالیت بیماری در بالای ۶۰ سال دیده می شود علائم و نشانه های معدی – روده ای معمولا شامل انقباض شکمی ( abdominal cramping ) و درد ، تهوع و اسهال گاهی همراه با تب می باشد.
از دست رفتن وزن و سوء تغذیه ممکن است ایجاد شود که منجر به آنمی ، کاهش رشد و قامت کوتاه می شود. طیف وسیعی از ضایعات دهانی از نظر کلینیکی در بیماری crohn گزارش شده است هر چند اکثر این اختلالات نسبتا غیر اختصاصی توصیف شده اند و ممکن است همراه با سایر بیماری هایی که موجب orofacial granulomatosis می شوند، مشاهده گردند . یافته های برجسته تر شامل تورم منتشر یا ندولار بافت های دهانی و اطراف دهانی ، نمای قلوه سنگی (cobblestone) مخاط و زخمهای گرانولوماتوز عمقی می باشند.
زخم ها اغلب خطی (linear) اند ودر وستیببول باکال ایجاد می شوند. پلاک ها و ماکول های لکه ای ( patchy) اریتماتوز که لثه چسبنده و غیر چسبنده را مبتلا می نمایند موسوم به موکوژینژیوایتیس mucogingivitis می باشد که ممکن است یکی از ضایعات شایع تر مرتبط با بیماری کرون باشند. تورم بافت نرم شبیه هایپرپلازی فیبروزه مرتبط با دنچر همانند زائده های مخاطی ( mucosal tags ) کوچکتر ممکن است دیده شود.
نشانه دیگر که گزارش شده است زخم های دهانی شبه آفتی می باشد اگر چه اهمیت این یافته قطعی نیست به دلیل این که زخم های آفتی در جمعیت معمولی همسان از نظر سنی با مبتلایان به کرون نیز به طور شایع دیده می شود.
کمتر از ۱٪ بیماران مبتلا به کرون ممکن است stomatitis منتشر نشان دهند که برخی موارد ظاهرا مربوط به استافیلوکوک اورئوس می باشند و بقیه غیر اختصاصیاند .
درمان و پیش اگهی
اکثر بیماران مبتلا به کرون خفیف به طور اولیه با mesalamin یا همان ۵-امینوساسیلیک اسید و یا سولفاسالازین دارویی که به صورت آنزیمی توسط باکتری ها در کولون شکسته می شوند تا ۵ -امینوسالیسیلیک اسید و سولفاپیریدین را بسازند ، درمان می گردند . برخی از بیماران با این درمان دارویی که به طور معمول با یک انتی بیوتیک از قبیل مترونیدازول همراه شود ، خوب پاسخ می دهند.
بیماری های التهابی روده یا همان کرون قابل کنترل است
در درگیری متوسط تا شدید ممکن است از پردنیزون سیستمیک استفاده شود که اغلب مؤثر است به ویژه وقتی که با یک داروی ایمونو ساپرسیو مانند ازاتیوپرین ، متوتروکسایت یا ۶- مرکاپتواورین همراه شود . در موارد شدید یا مقاوم بیماری کرون یکی از مهار کننده های TNF-a ( Timor necrosis factor از قبیل inflixible و adalimumab یا certolizumab pegol ممکن است استفاده شود . گاهی اوقات بیماری با درمان دارویی بهبود نمی یابد . و عوارضی ایجاد می شود که نیازمند مداخلات جراحی می باشد.
این عوارض ممکن است شامل انسداد روده ای یا تشکیل فیستول یا آبسه باشد اگر بخش اعظمی از ایلئوم انتهایی با جراحی خارج شود یا توسط بیماری مبتلا شود ، امکان دارد تزریق های دوره ای ویتامین B12 برای جلوگیری از آنیم مگالوبلاستیک ثانویه به فقدان توانایی جذب ویتامین الزامی باشد. همچنین بدلیل سوء جذب امکان دارد به مکمل های مشابه شامل منیزیم ، آهن ، ویتامین های محلول در چربی و فوران نیاز باشد. کشیدن سیگار بیماری کرون را تشدید می نماید و بیمار باید به قطع این عادت غلط توصیه شود.
ضایعات دهانی با درمان بیماری دستگاه گوارش در بسیاری از بیماران که بهبود یافته اند در آنها گاهی زخم های دهانی پایدار تشکیل می شوند مه ممکن است با کورتیکواستروییدهای موضعی یا تزریق داخل ضایعه درمان شوند . تالیدومید و infliximab سیستمیک برای درمان زخم های دهانی مقاوم بیماری کرون با موفقیت استفاده شدهاند .