تقسیم بندى شماتیک تراکم استخوان و ارتباط آن با دندان پزشکى ایمپلنت

تقسیم بندى شماتیک تراکم استخوان چه گونه است ؟

در طى ۲۷ سال تجربه در مورد دندان پزشکى ایمپلنت شاید بتوان اذعان داشت شایع ترین دغدغه بیماران دندان پزشکى در مورد زمان ترمیم و طول مدت بى دندانى این عزیزان،پس از انجام جراحى کاشت پایه ایمپلنت در فک میباشد،به همین علت آگاهى و شناخت کمى و کیفى استخوان فک قطعأ مى تواند بیماران گرامى را از این دغدغه فکرى رهایی دهد.

استخوان از نظر ساختارى از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت بیرونى یا قشرى استخوان ( کورتیکال پلیت ) که به ان صفحه خارجى هم میگویند که بسیار محکم بوده و از استخوان متراکم تشکیل شده است،قسمت داخلى یا مرکزى استخوان ( ترابکولار ظریف ) که از شبکه هاى استخوانى ظریف تشکیل شده و دندان را در خود نگاه مى دارند.

استخوان ارگانى است که مى تواند ذر ارتباط با عواملى نظیر هورمونها،ویتامین هاوتاثیرات مکانیکى ( نیروهاى وارده به هنگام جویدن و… ) دچار تغییر شود.با این وجود پارامترهاى بیومکانیکى مثل مدت زمانى که ناحیه مورد نظر بى دندان بوده است، از اهمیت بیشترى برخوردار هستند.

محققى به نام ولف در طى سالها تحقیقات خویش به این نتیجه رسید: هر گونه تغییرى در شکل و عملکرد استخوان یا صرفأ تغییر در عملکرد ان بر مبناى قوانین ریاضى به تغییرات قطعى در ساختار داخلى منجر شده و مشابه ان تغییر نیز در شکل بیرونى صورت خواهد شد.

استخوان فک بالا ( ماگزیلا ) یک واحد پخش کننده نیرو است . هر گونه کشش یا تنش ( strain ) که به فک بالا وارد مى شود توسط قوس گونه اى ( زایگوما ) و کام از مغز و چشم دور مى شود.در نتیجه فک بالا داراى یک کورتیکال پلیت نازک و استخوان ترابکولار ظریف است( قسمت بیرونى نازک و داخلى ظریف ) .

استخوان فک پایین در اصل یک ساختارمستقل است و به عنوان یک واحد جذب نیرو طراحى شده است.بنابراین وقتى دندان ها در دهان حضور دارنداستخوان کورتیکال (قشرى بیرونى) خارجى متراکم تر و ضخیم تر بوده و استخوان ترابکولار ( اسفنجى داخلى ) نیز خشن تر و متراکم تر مى شود.

در سطوح خارجى استخوان ، استخوان کورتیکال متراکم یا متخلخل دیده مى شود و در برگیرنده لبه استخوان بى دندانى است. انواع استخوان ترابکولار ظریف و خشن داخلى در میان پوسته خارجى استخوان کورتیکال خارجى و حتى روى سطح استخوان بى دندان هم دیده مىشود.

در حالت ترکیبى چهار نوع تراکم استخوان قابل بررسى میباشد و دندان پزشکى ایمپلنت با این چهار نوع استخوان در ارتباط خواهد بود و در نواحى بى دندانى فک بالا و پایین واقع شده اند.استخوان متراکم بیشتر از استخوان ترابکولار داراى ثبات و یکپارچگى هستند.

استخوان D1

استخوان D1 اساسأ یک استخوان متراکم قشرى ( کورتیکال ) است و معمولا در قسمت قدامى فک پایین دیده میشود.تاج گزارى ایمپلنت در این قسمت معمولا دو ماه پس از جراحى اولیه صورت میگیرد.

استخوان D2

استخوان D2 روى لبه استخوان بیرونى کمى متخلخل بوده و در میانه استخوان نیز استخوان ترابکولار خشن است . این تیپ از استخوان معمولا در قسمت قدامى فک بالا دیده میشود و بار گذاری ایمپلنت حدودأ پس از سه ماه انجام مى گیرد.

استخوان D3

استخوان D3 داراى لبه استخوان بیرونى نازکتر و داراى تخلخل بیشترى است و در قسمت داخلى ترابکولاى ظریف ترى دارد. این تیپ از استخوان معمولأ در قسمت خلف فک پایین دیده شده و بار گذاری ایمپلنت در طى زمان چهار ماه انجام می گیرد.

استخوان D4

استخوان D4 تقریبا فاقد استخوان کورتیکال است و تقریبأ تمام حجم استخوان را استخوان ترابکولار ظریف ( اسفنجى) فرا گرفته و در خلف فک بالا این تیپ از استخوان دیده میشود . بارگذاری ایمپلنت در این تیپ استخوانى ممولأ شش ماه طول میکشد.

تراکم استخوان را میتوان با حس دست هنگام جراحى ، موقعیت محل مورد جراحى یا ارزیابى رادیوگرافى تعیین کرد. میتوان نتیجه گرفت قرار دادن ایمپلنت در قسمت هاى مختلف فک بیمار نقش تعیین کننده اى در زمان بار گذاری ایمپلنت خواهد داشت.