پوسیدگی دندان و ارتباط آن با رژیم غذایی

پوسیدگی دندان چیست ؟

پوسیدگى دندان به طورى به دندان هاى شما آسیب مى رساند که شما مجبور خواهید شد دندان خود را پر کنید و یا براى همیشه آن را بکشید.

پوسیدگى دندان زمانى رخ مى دهد که قند با باکترى هاى موجود در پلاک واکنش نشان مى دهد.

این واکنش باعث تشکیل شدن اسیدى مى شود که به دندان ها حمله مى کند و میناى دندان ها را از بین مى برد.

بعد از این که این اتفاق به دفعات رخ داد، ممکن است میناى دندان کاملا بشکند واز بین برود و باعث ایجاد شدن سوراخ یا حفره اى در عاج دندان بشود.

در این حالت دندان به سرعت شروع به پوسیدگى مى کند.

چه غذاهایى باعث پوسیدگى دندان مى شوند ؟

تمامى قند ها مى توانند باعث بروز پوسیدگى دندان شوند.

قندها به حالت هاى مختلفى مى توانند وجود داشته باشند و مصرف شوند.

معمولا موادى که به اُز (ose) ختم مى شوند داراى قند هستند، به عنوان مثال: سوکروز ( قند چغندر قند)، فراکتوز ( قند میوه)، و گلوکز سه مدل از انواع قندها هستند.

تمامى این قندها مى توانند به دندان شما آسیب برسانند. بسیارى از غذاهاى فراورى شده داراى قند هستند، و هرچقدر حضور قند در لیست مواد تشکیل دهنده این نوع غذاها در بالاى جدول باشد، محصول داراى مقدار قند بیشترى هستند.

هنگامى که در حال خرید مواد غذایى هستید، حتما برچسب مواد تشکیل دهنده آنها را مطالعه کنید.

هنگامى که در حال مطالعه برچسب مواد تشکیل دهنده این محصولات غذایى هستید به خاطر داشته باشید که حضور عبارت ‘ بدون قند اضافى’ الزاما به معناى این نیست که این محصول بدون قند است.

این محصول مى تواند شامل قندهاى ذکر شده در بالا باشد و یا ممکن است از قند موجود در این محصول با عنوان کربوهیدرات یاد شده باشد.

اگر از حضور قند در محصولى مطمئن نیستید، با تیم دندانپزشکى خود حتما مشورت کنید.

آیا غذا و نوشیدنى مى تواند باعث فرسایش دندان ها شود؟

غذاها و نوشیدنى هاى اسیدى مى توانند باعث بروز فرسایش دندان ها شوند – تحلیل تدریجى میناى دندان ها.

لیستى که در پایین آورده شده مقدار پى هاش PH موجود در برخى از غذاها و نوشیدنى ها را نشان مى دهد.

هر چه مقدار پى هاش پایین تر باشد، آن محصول حالت اسیدى بیشترى دارد.

هر چیزى با پى هاشى کمتر از ۵.۵ ممکن است باعث بروز فرسایش دندان شود.

بازها مقدار پى هاش بالایى دارند که مى توانند تاثیر اسیدى به وجود امده از قند را از بین ببرند.

پى هاش ٧ حالت متوسط، به اصطلاح خنثى، بین حالت اسیدى و حالت بازى است.

• آب معدنى PH : 7.6
• شیر PH : 6.9
• پنیر چدار PH : 5.9
• آب جو با الکل کم PH : 4.4
• آب پرتقال PH : 3.8
• گریپ فروت PH : 3.3
• خیارشور PH : 3.2
• نوشابه کوکا کولا PH : 2.5
• شراب قرمز PH : 2.5
• سرکه PH: 2

آیا مى توانم میان وعده بخورم ؟

براى سلامت کلى بدن و سلامت دندان هایتان بهتر است به جاى ٧ تا ١٠ بار میان وعده خوردن، سه وعده غذایى کامل میل کنید.

اگر شما واقعا احتیاج دارید که میان وعده اى بخورید، غذاهایى را انتخاب کنید که قند نداشته باشند.

میوه ها به طور حتم قند دارند، و مى توانند باعث بروز فرسایش دندان شوند.

با این حال، این مساله فقط زمانى مى تواند به دندان هاى شما آسیب برساند که شما مقدار زیادى میوه را در یک وعده مصرف کنید.

سعى کنید از میوه هاى خشک شده زیاد مصرف نکنید، چرا که داراى قند زیادى هستند.

اگر عادت دارید که براى میان وعده حتما میوه میل کنید، سعى کنید بعد از آن مقدارى مواد بازى مثل پنیر مصرف کنید.

میان وعده هاى خوشمزه زیر مى توانند گزینه هاى مناسبى باشند:

• پنیر
• سبزیجات خام
• آجیل
• تکه هاى نان خشک طعم دار

آیا مى توانم غذاهاى شیرین بخورم؟

نکته مهمى که باید به خاطر داشته باشید این نیست که چه مقدار غذا یا نوشیدنى قند دار مصرف مى کنید، بلکه نکته مهم این است که هر چند وقت یک بار از غذاها و نوشیدنى هاى قندى استفاده مى کنید.

مصرف غذاهاى شیرین مجاز است، ولى نکته مهم این است که آنها را در هنگام وعده غذایى اصلى مصرف کنید.

براى کاهش خطر ابتلا به پوسیدگى دندان سعى کنید دفعاتى که از غذاها و نوشیدنى هاى قندى استفاده مى کنید را کاهش دهید و انواع مختلف غذاهاى بدون قند را جایگزین کنید.

شیرینى ها و آدامس هایى که داراى شیرین کننده هاى مصنوعى مانند زایلیتول هستند، مى توانند در احقاق این امر به شما کمک کنند.

مصرف غذاهاى شیرین همچنین باعث بروز طیف وسیعى از بیمارى ها چون بیمارى هاى قلبى و افزایش وزن مى شود.

چه چیز باید بنوشم؟

همچنان آب و شیر از بهترین نوشیدنى ها هستند.

براى سلامت دندان هایتان بهتر است که فقط در هنگام صرف وعده غذایى آب میوه بنوشید.

اگر در بین وعده هاى غذایى آب میوه می نوشید، سعى کنید آن را با آب رقیق کنید.

آب میوه هاى بدون قند که با آب رقیق شده باشند جایگزین امنى براى شیر و آب هستند.

اگر خود شما این آب میوه ها را تهیه مى کنید، مطمئن شوید که در ازاى هر یک قسمت آب میوه، ده قسمت آب به آن اضافه مى کنید.

بعضى از نوشیدنى هاى بدون الکل براى کودکان مناسب نیستند – اگر در مورد آنها اطمینان ندارید، با تیم دندانپزشکى خود مشورت کنید.

نوشیدنى هاى گاز دار مى توانند خطر ابتلا به مشکلات دندانى را افزایش دهند.

قند مى تواند باعث بروز پوسیدگى دندان شود و اسید موجود در نوشیدنى هاى معمولى و رژیمى مى تواند باعث تحلیل میناى دندان ها شود.

هنگامى که از آب میوه مابین وعده هاى غذایى استفاده مى کنید، خطر بروز این مشکلات بالاتر مى رود.

آیا باید بعد از هر وعده غذایى دندان هایم را مسواک بزنم؟

اینکه شما قبل از خواب ،به عنوان اخرین کار، دندان های خود را مسواک بزنید و حداقل یکبار در روز این کار را انجام دهید و حتما از خمیر دندانى که حاوى فلوراید است استفاده کنید، بسیار حائز اهمیت است.

خوردن و آشامیدن غذاهایى که داراى قند و اسیدهاى طبیعى هستند، میناى دندان هاى شما را ضعیف مى کنند.

مسواک زدن درست به محض اتمام غذا خوردن باعث مى شود ذرات کوچکى از میناى دندان شما با مسواک زدن از بین برود. بهتر است حداقل تا یک ساعت بعد از غذا خوردن دندان هایتان را مسواک نزنید.

مسواک زدن درست قبل از خوابیدن بسیار حائز اهمیت است.

این مساله به دلیل جریان بزاق است که در اصل سیستم شستشوى خود دهان است، جریان بزاق دهان در طول شب کند مى شود و باعث مى شود دهان بیشتر در معرض ابتلا به پوسیدگى دندان قرار بگیرد.

کودکان تا سه سالگى مى بایست از خمیردندانى استفاده کنند که فلورایدى در سطح حداقل ١٠٠٠ ppm  ( بخش در میلیون) داشته باشد. افراد سه سال به بالا تا بزرگسالان مى بایست از خمیردندانى استفاده کنند که داراى فلورایدى در سطح بین ١٣۵٠ ppm  تا ١۵٠٠ ppm است.

چرا داشتن یک رژیم سالم براى سلامت دهان من ضرورى است؟

هر زمانى که شما یه ماده قندى مى خورید و یا مى نوشید، دندان هاى شما به مدت حداقل یک ساعت تحت حمله اسیدها قرار مى گیرند. این مساله به این خاطر است که قند با باکترى هاى موجود درپلاک ها ( پوشش چسبناک روى دندان هاى شما) واکنش نشان مى دهد و اسید هاى مضرى را تولید مى کند.

پس این که توجه داشته باشید که مواد قندى را فقط در زمان وعده هاى غذایى مصرف کنید بسیار اهمیت دارد، چرا که با این کار تعداد دفعاتى که دهان شما مورد حمله قرار مى گیرد را مى توانید محدود کنید.

غذاها و نوشیدنى هاى اسیدى نیز به همین مقدار مضر هستند.

اسید، میناى دندان ها را تحلیل مى کند و فرسایش مى دهد و به زیر عاج دندان راه پیدا مى کند.

این مساله مى تواند دندان هاى شما را هم حساس و هم بد منظر کند.

رژیمى که از ویتامین ها، املاح، میوه و سبزیجات تازه غنى شده باشد، مى تواند از بروز بیمارى هاىلثه جلوگیرى کند.

بیمارى هاى لثه مى توانند منحر به از دست دادن دندان و بد نفس کشیدن شوند.

آدامس کمکى به جلوگیری از پوسیدگی مى کند؟

جویدن آدامس باعث مى شود دهان شما بزاق بیشترى تولید کنه که به از بین بردن حالت اسیدى دهان بعد از خوردن یا نوشیدن، کمک مى کند.

این که استفاده از آدامس هاى بدون قند بعد از وعده هاى غذایى ز بروز پوسیدگی دندان حلوگیرى مى کند، به اثبات رسیده است.

با این حال دقت داشته باشید که فقط از آدامس هاى بدون قند استفاده کنید، چرا که آدامس هاى معمولى حاوى قند هستند و مى توانند به دندان شما آسیب برسانند.