محافظ دهان و دندان

محافظ دهان و دندان ( mouth guards )

محافظ های دهان معمولا بر روی دندان های افراد قرار می گیرند و برای محافظت از آن ها در برابر آسیب های مختلف از قبیل کشیدن دندان ها به هم و یا مشکلاتی که در حین ورزش ها رخ می دهند به کار گرفته می شوند. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع مختلف محافظ های دهان و دندان و کاربرد آن ها آشنا کنیم.

در حالت عمومی، سه نوع از محافظ های دهانی وجود دارند که شامل موارد زیر می شوند:

1. محافظ های دهانی آماده : این دسته از محافظ ها به صورت آماده و از قبل ساخته شده در دسترس هستند و پس از خرید می توانید آن ها را مورد استفاده قرار دهید. قیمت این محافظ ها معمولا مناسب است و در بیشتر فروشگاه های خوب ورزشی و مراکز خرید می توانید آن ها را تهیه نمایید. با این حال برای انطباق مناسب آن ها با دهان و دندان ها کار زیادی نمی توان انجام داد. اندازه این نوع از محافظ های دهان بزرگ است، در هنگام قرار گرفتن در دهان تنفس و حرف زدن را سخت می کنند و میزان محافظت آنها بسیار کم و در برخی شرایط صفر درصد است. دندانپزشک ها معمولا استفاده از این نوع محافظ ها را اصلا پیشنهاد نمی کنند.
2. محافظ های دهان برای جوش و گاز گرفتن : این مدل از گارد های دهان را نیز می تواند در بسیاری از فروشگاه های معتبر ورزشی تهیه کرد. این مدل از محافظ ها معمولا بهتر بر روی دندان ها می نشینند. این مدل ها که به boil and bite معروف هستند معمولا از مواد اولیه ترموپلاستیکی ساخته می شوند. باید این گارد ها را ابتدا در داخل آب داغ قرار دهید تا نرم شوند و سپس در داخل دهان و بر روی دندان ها قرار دهید تا با کمک فشار انگشتان و زبان بتوانید آن را به شکل دهان خود در آورید.
3. محافظ های دهان دست ساز و مخصوص : این نوع از گارد ها به شکل تکی طراحی می شوند. متخصصان در مطب دندانپزشکی و یا آزمایشگاه بر اساس فرم دهان شما محافظ را طراحی و تولید می کنند. دندانپزشک شما ابتدا شکلی اولیه از دندان هایتان را ترسیم می کند و سپس یک محافظ دندان بر اساس همین تصویر کلی و به کمک مواد اولیه خاص طراحی می شود. به دلیل استفاده از مواد اولیه خاص و زمان و وقت بیشتری که در پروسه ساخت این محافظ ها مصرف می شود، قیمت این مدل نیز به نسبت محافظ های آماده یا boil and bite بیشتر است، اما میزان محافظت آن ها و حس راحتی که در دهان به شما القا می کنند بیشتر خواهد بود.

عموما محافظ های دهان و دندان دندان های بالای شما را می پوشانند، اما در برخی شرایط و موارد خاص ( مثلا زمانی که از سیم کشی دندان و یا دیگر آلت های دهان و دندانی در فک پایینی خود استفاده می کنید) دندانپزشک ممکن است یک محافظ خاص برای دندان های پایینی شما نیز طراحی کند.

تنها کسی که می تواند بهترین نوع محافظ دندان را به شما پیشنهاد کند دندانپزشک شما است. یک محافظ دندان موثر و مناسب باید به خوبی در دهان قرار گیرد، در برابر آسیب و ساییدگی مقاومت داشته باشد، دوام بالایی داشته باشد، تمیز کردن آن آسان باشد و در نهایت نباید حرف زدن یا تنفس شما را با اختلال مواجه کند.

اگر در طول شب دندان های خود را به هم می کشید، یک محافظ دندان مخصوص با نام بشقاب گاز شبانه یا اسپلینت نیز ممکن است طراحی شود تا به کمک آن از بروز آسیب به دندان جلوگیری شود.

چه کسی به محافظ دندان نیاز دارد؟

این محافظ های دندان را هر فردی می تواند مورد استفاده قرار دهد؛ از کودکان تا بزرگسالان، هر کسی که در ورزش هایی نظیر فوتبال، بوکس، راگبی، هاکی روی یخ، بسکتبال، لاکروز و هاکی زمینی شرکت می کند. با این حال حتی کسانی که در ورزش های بدون برخورد نظیر ژیمناستیک یا فعالیت های خاص نظیر اسکیت سواری و کوهنوردی شرکت دارند نیز ممکن در معرض بروز مشکلات و آسیب های دهان و دندانی خاصی باشند که پوشیدن محافظ دهان می تواند در برابر این موارد یک سد محکم و پیشگیرنده به حساب بیاید.

بزرگسالان و کودکانی که در حین شب دندان های خود را به روی هم می کشند باید از صفحات محافظ گاز شبانه و یا اسپلینت ها استفاده کنند تا بدین ترتیب از بروز آسیب برای دندان های آنها جلوگیری شود.

چرا در حین انجام ورزش باید از محافظ دهان استفاده کرد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم امکان بروز مشکلات و صدمات بدنی در حین هر فعالیت فیزیکی وجود دارد، مزیت استفاده از محافظ دهان در حین ورزش ها این است که می تواند ریسک بروز آسیب به بخش های مختلف دهان نظیر لب ها، زبان و بافت های نرم درون دهان را کاهش دهد. همچنین به کمک این گارد های دهانی می توانید از شکستن و یا ترک خوردن دندان های خود، آسیب به اعصاب دندان ها و موارداین چنینی نیز پیشگیری کنید.

در صورت داشتن سیم کشی دندان می توانم از محافظ دهان نیز استفاده کنم؟

در پاسخ باید بگوییم بله. از آن جایی که آسیب رسیدن به ناحیه سر می تواند منجر به بروز مشکل در سیم کشی دندان یا دیگر مواد دندانپزشکی به کار گرفته شده شود، استفاده از یک محافظ دهان مناسب و شخصی می تواند برای آن دسته از افرادی که از سیم کشی دندان استفاده می کنند و یا در بین دندان های آن ها پل قرار گرفته است مناسب باشد. دندانپزشک یا ارتودونس شما می تواند با توجه به شرایطی که دهان و دندان های شما دارند بهترین گزینه در بین محافظ های دندان را معرفی کند.

یک یادآوری مهم: از نگه دارنده های مخصوص ارتودونسی یا دیگر لوازم و مواد جدا شدنی درون دهانی در حین فعالیت های بدنی و ورزش استفاده نکنید چرا که ممکن است سلامت دهان شما به خطر افتاده و ریسک آسیب دیدگی بالا برود.

چگونه از محافظ دهان خود محافظت کنم؟

پیدا کردن و تهیه بهترین گزینه در بین انواع محافظ های دهان و دندان یک بخش کار است، اما فراموش نکنید که پس از انتخاب گزینه مناسب باید اقدامات لازم برای محافظت از آن را نیز مد نظر قرار دهید. برای این کار در ادامه چندین دستورالعمل مهم و کاربردی را لیست کرده ایم که با هم آن ها را مرور خواهیم کرد:

• قبل و بعد از هر بار استفاده از محافظ دهان، حتما آن را با آب سرد شست و شو دهید و یا آن را به کمک صابون معمولی یا مسواک تمیز کنید.
• محافظ دهان خود را با آب سرد و صابونی بشورید و در نهایت آن را به خوبی شست و شو داده و خشک کنید.
• محافظ دندان خود را درون یک محفظه مناسب و سوراخ داد قرار دهید و تا استفاده دوباره از آن در گوشه ای قرار دهید. این کار اجازه وجود جریان هوا درون محفظه را داده و در نتیجه گارد دهان شما آسیب نمی بیند. اگر محافظ دهان شما آکریلیک است حتما آن را درون آب تمیز و تازه نگهداری کنید.
• محافظ دهان خود را در معرض دمای بالا نظیر آب داغ، سطوح داغ و یا تابش مستقیم نور آفتاب قرار ندهید. بدین ترتیب احتمال تغییر حالت گارد به علت دمای بالا کاهش خواهد یافت.
• گاهی اوقات محافظ دهان خود را برای مشخص شدن ساییدگی های عمومی در سطوحش بررسی کنید. اگر بر روی آن سوراخ ها و نواحی ساییده شده مشاهده می کند، در دهان شما شل و نا مطمئن قرار می گیرد و یا منجر به اذیت شدنتان می شود حتما آن را تعویض کنید.
• محافظ دهان و دندان های خود را در هر وقت ملاقات دندانپزشکی به همراه داشته باشید تا دندانپزشک شما بتواند به خوبی آن را بررسی کنید و در صورت وجود هرگونه مشکل اقدامات لازم برای حل آن را در دستور کار خود قرار دهد.