7 علامت رایج خشکی دهان و درمان آن ها

۷ علامت رایج از مشکل خشکی دهان و این که چگونه آن ها را برطرف کنیم؟

داشتن دهانی خشک می تواند انجام کارهایی عادی و روزمره نظیر نفس کشیدن، صحبت کردن و قورت دادن غذا را برای فرد آزاردهنده و سخت کند؛ کارهایی ساده اما بسیار مهم که ناتوانی در آن ها زندگی ما را مختل می کند. خبر خوب این است که بسیاری از علل بروز مشکل خشکی دهان را می توان به سادگی رفع کرد. اما گاهی اوقات، کم بودن بزاق دهان می تواند علامت یک مشکل سلامت بزرگتری باشد که باید به سراغ درمان آن بروید. در هر صورت، برای رفع مشکل خشکی دهان باید حتما علت اصلی بروز آن را شناسایی کنید.

دکتر ناتاشا بویان، دکتر خانواده در یکی از مراکز پزشکی فینیکس ایالت آریزونا، می گوید:« یکی از مهمترین دلایلی که باید حتما خیلی زود مشکل خشکی دهان را حل کنیم این است که بزاق دهان توانایی از بین بردن باکتری ها را دارد. در واقع دروازه دفاعی اصلی و اولیه دهان شما برای مقابله با باکتری ها، بزاق دهان است.» یکی دیگر از نقش های مهم بزاق دهان در زمینه گوارش است، چرا که قبل از خروج غذا از دهان، تجزیه غذا در همین بخش توسط بزاق آغاز می شود. همچنین خشکی دهان می تواند منجر به بروز مشکلات دیگری نظیر برفک دهان شود؛ برفک دهان یک عفونت خاص است که در خطوط بالایی و پایینی لثه شکل می گیرد و باید به کمک داروهای تجویزی ضد فانگال درمان شود.

حالا آماده حل مشکل خشکی دهان خود شده اید؟ در این جا ۷ علت رایج در بروز این مشکل برای افراد و نحوه رفع آن ها را توضیح می دهیم.

۱- شما یک بیماری خود ایمنی دارید

دکتر بویان می گوید:« اگر مشکل خشکی دهان دارید و سعی می کنید با مصرف مایعات و آب بیشتر آن را حل کنید اما این کار فایده ای در حل مشکل شما ندارد، احتمالا یک علت پس زمینه منجر به بروز خشکی در دهان شما شده است.» یکی از علل احتمالی و رایج در همین زمینه سندروم اسجوجرن است که در واقع یک بیماری خود ایمنی به شمار می رود و در طی آن بدن به غدد تولید اشک و بزاق حمله می کند. طبق اطلاعیه سازمان ملی سلامت، دو علامت اصلی و مهم برای این بیماری، خشکی چشم و خشکی دهان است.

برخی دیگر از بیماری های خود ایمنی نیز می توانند بر روی میزان تولید غدد بزاقی تاثیر داشته باشند و در نتیجه حس خشکی دهان را داشته باشید. سندروم اسجوجرن معمولا همراه با دیگر بیماری های خود ایمنی نظیر لوپوس (lupus) و آرتریت روماتوئید به وجود می آید، پس اگر شما یکی از این دو مشکل را دارید و میزان خشکی دهان شما بسیار زیاد شده است این احتمال وجود دارد که همراه با آن ها سندورم اسجوجرن نیز شکل گرفته باشد. پزشک معالج شما ممکن است راهکار هایی نظیر جویدن آدامس های بدون شکر، پاستیل های میوه ای و یا استفاده از اسپری یا دهان شویه های بزاقی خانگی را پیشنهاد کند. همچنین احتمال دارد پزشک بخواهد چند داروی خاص که میزان تولید طبیعی بزاق را افزایش می دهند برایتان تجویز کند.

۲- از دارو های خاصی استفاده می کنید

مواد دارویی متفاوتی وجود دارند که در اثر مصرف آن ها با مشکل خشکی دهان مواجه می شویم. از جمله این دارو ها می توان به آنتی هیستامین و ADD های خاص نظیر ادرال (Adderall) اشاره کرد. به گفته دکتر امی اسپوسیتو، پزشک شاغل در مرکز درمانی اسکار شهر نیویورک، برخی داروهای افسردگی و آشفتگی و ضد انعقادی نظیر سودافد نیز می توانند منجر به بروز خشکی دهان شوند.

دکتر بویان در ادامه صحبت های خود اضافه کرد:« دلیل خشکی دهان توسط این داروها، اثر فشرده سازی آن ها بر روی رگ های خونی است. این دارو ها برای حل مشکل بینی و حلق طراحی شده اند اما فقط همین رگ ها را تحت تاثیر قرار نمی دهند و به همین دلیل مشکل خشکی به همه جا سرایت می کند. خشکی دهان یکی دیگر از عوارض جانبی مربوط به داروهای مسکن و ریلکس کننده های عضلات به حساب می آید. مردم معمولا متوجه این موضوع نمی شوند.» دارو های قاچاق غیر تجویزی نظیر متافتامین و دیگر محرک ها نیز می توانند منجر به بروز مشکل خشکی دهان شوند.

۳- خروپف می کنید

اگر در طول شب به شکل کامل در حال نفس کشیدن از راه دهان باشید این احتمال وجود دارد که دهان شما مثل یک صحرا بی آب و خشک شود. یکی از نکات مثبت و خوب خروپف کردن هم این است که در صورتی که یک فرد در کنار شما نخوابد اصلا نمی توانید متوجه آن شوید. اگر بیشتر اوقات در صبح حس خشکی دهان را دارید، ممکن است دلیل آن همین خروپف شب باشد. دکتر بویان می گوید:« اگر همیشه با دهانی خشک از خواب بیدار می شوید، این یک نشانه بالینی مربوط به مشکل آپنه خواب است. خیلی خوب است که حتما توسط یک متخصص خواب ارزیابی شوید تا بتواند مشکلات مربوط به خروپف کردن شما را با روش های خاصی کنترل کند.

۴- سیگار می کشید

استعمال تنباکو می تواند میزان مصرف بزاق دهان را کاهش دهد و منجر به خشکی دهان شود. داشتن این عادت اصلا خوب نیست و در این جا نیز یک نکته منفی را در مورد آن ذکر می کنیم. شما می توانید از چند روش خاص برای ترک سیگار کشیدن استفاده کنید، با این حال شاید نیاز باشد در نهایت با یک متخصص اعتیاد و یا پزشک بالینی صحبت کنید تا شما را در این پروسه پر از چالش همراهی کند. اتحادیه ریه ایالات متحده آمریکا نیز دستورالعمل خاصی برای کمک به کسانی که قصد ترک سیگار و تنباکو دارند را ارائه کرده است.

۵- بدن شما کم آب شده است

دکتر اسپوزیتو می گوید:« شایع ترین علت خشکی دهان، کم آب بودن بدن افراد است. خوشبختانه حل این مشکل نیز کار سختی نیست.» در همین زمینه دکتر بویان می گوید:« تنها کاری که باید انجام دهید، مصرف بیشتر آب و مایعات است و بدین ترتیب کم کم حس بهتری خواهید داشت.» البته کم آبی بدن می تواند نشانه ها و علائم دیگری نیز داشته باشد و در نتیجه خوردن آب بیشتر می توانید با تمامی آن ها مقابله کنید.

۶- شما مشکلات سینوسی دارید

دکتر بویان می گوید:« هر فردی که مشکل سپتوم قطع شده و یا پولیپ حلق و بینی دارد قطعا در نفس کشیدن خود دچار مشکل است و به راحتی نمی تواند تنفس کند، بنابراین از دهان خود برای نفس کشیدن استفاده می کند. در نتیجه خشکی دهان شکل می گیرد. ممکن است شما فکر کنید که این یک موضوع معمولی برایتان است و اصلا متوجه سپتوم قطع شده و یا بافت های سینوسی خود نباشید.» اگر معمولا در نفس کشیدن از راه بینی خود دچار مشکل هستید ( نه فقط زمانی که سرما خورده باشید)، به ملاقات پزشک خود رفته و این موضوع را بررسی کنید. شایان ذکر است که مشکلات سینوسی می توانند منجر به خروپف نیز بشوند و این دو به شکل همزمان خشکی دهان را صورت می دهند.

۷- یک ویروس یا عفونت در بدن شما وجود دارد

ویروس اچ آی وی نیز از جمله علل بروز مشکل خشکی دهان است، با این حال فراموش نکنید که این ویروس نمی تواند احتمال اصلی مشکل شما باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که ویروس یا عفونت دیگری مسئول خشک بودن دهان و کمبود بزاق در آن باشد، همچنین دکتر بویان در نهایت اعلام کرد که در صورت جواب نگرفتن از راهکار های عمومی و خانگی رفع مشکل خشکی دهان حتما به پزشک مراجعه کنید. روش های درمانی و مناسب برای مقابله با مشکل خشکی دهان را در ادامه ذکر کرده ایم.

مشکل خشکی دهان دارید؟‌ در این جا درمان های خوب و خانگی را جهت حل مشکل به شما پیشنهاد می کنیم

دکتر بویان در صحبت های خود اعلام کرد که علت اصلی خشکی دهان بسیار اکثر افراد، پایین بودن سطح آب بدنشان است، بنابراین نوشیدن بیشتر آن یک راه حل مناسب برای این مشکل به حساب می آید. در صورتی که روزانه حدود ۸ لیوان آب بنوشید و رنگ ادرار شما روشن باشد ( یک نشانه اصلی برای بالا بودن سطح آب بدن)، احتمالا حس بهتری خواهید داشت و دهانتان خشک نخواهد ماند.

همچنین می توانید از آدامس های بدون شکر استفاده کنید، چرا که جویدن آن ها می تواند میزان تولید بزاق دهان را بیشتر کند.

از کشیدن سیگار و مصرف مواد اجتناب کنید و اگر فکر می کنید یکی از داروهای تجویزی که مصرف می کند منجر به بروز مشکل خشکی دهان شده است، هرگز خودسرانه مصرف دارو را قطع نکرده و پیرامون این مشکل با پزشک معالج خود مشورتی داشته باشید.

اگر خشکی دهان شما در شب شکل می گیرد و در صبح ها به اوج خود می رسد، سعی کنید با یک مرطوب کننده هوای اطراف بخوابید. دکتر بویان در همین زمینه می گوید:« برخی از پزشک ها خوابیدن با مرطوب کننده ها را پیشنهاد می کنند که در طول شب هوای اتاق را مرطوب کرده و در نتیجه بدن شما نیز سطح آب بالاتری خواهد داشت.» این کار برای کسانی که مشکل خشکی پوست دارند نیز مناسب است بنابراین حتما انجام این کار را به شما پیشنهاد می کنیم.

در نهایت، از تمیز و سالم نگه داشتن دندان ها و لثه های خود اطمینان حاصل کنید. به گفته دکتر بویان، خشک بودن دهان می تواند احتمال بروز پوسیدگی دندان و مشکلات لثه ای را بالا ببرد چرا که بزاقی در دهان وجود ندارد که بخواهد با باکتری ها مبارزه کند. بنابراین حتما بهداشت روزانه دهان و دندان خود را رعایت کرده و حتما دو بار در روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید تا بدین وسیله با باکتری ها بجنگید.