دلایل حساسیت دندان ها
۵ دلیل برای حساسیت بسیار زیاد دندان های شما چه هستند؟
خوردن بستنی قطعا باید برای همه افراد یک حس فوق العاده و جذاب باشد که قابل ترسیم نیست. نوشیدن قهوه از داخل فنجان باید بسیار انرژی بخش و هوشیار کننده باشد که افراد را در ادامه فعالیت های خود کمک می کند. اما اگر دندان های حساس داشته باشید، درد نیز چاشنی این تجربه های فوق العاده می شود و همه چیز را خراب می کند. چقدر بد!
دکتر سوزان ماپلز، دندان پزشک و نویسنده یکی از معروف ترین کتاب های حوزه دهان و دندان در این باره می گوید:« حساسیت دندان ها یک نشانه از این است که دهان و دندان های شما نیاز به چک آپ و بررسی دارند.» در این مقاله پیرامون همین موضوع و دلایلی که باعث حساس شدن دندان ها می شوند بحث خواهیدم داشت. با ما همراه باشید.
۱- لایه های محافظت کننده دندان شما حتی از شلوار جین مورد علاقه شما هم بیشتر ساییده شده اند.
طبق اطلاعیه منتشر شده توسط اتحادیه دهان و دندان ایالات متحده آمریکا (ADA)، مینای دندان، آخرین لایه در بر گیرنده دندان های شما، تاج های دندان را تحت پوشش خود قرار می دهد، به عبارتی دیگر بخش هایی از دندان که بالای ناحیه لثه ها را در بر می گیرند. این لایه باید یک محافظ بر روی نواحی داخلی و حساس دندان های شما باشد و نگذارد چیز هایی که منجر به حساسیت می شوند به دندان برخورد داشته باشند. علاوه بر این در رگ های خونی یک ماده به نام سمنتوم از ریشه های دندان شما محافظت می کند که در این ریشه ها اعصاب و رگ های خونی تجمیع شده اند.
در یک پدیده با نام پوسیدگی دهانی و دندانی، مینای دندان و سمنتوم می توانند هر دو ساییده شده و کم کم از بین بروند. همین می تواند در نهایت به لایه زیرین دندان برسد که یک بافت حاوی کانال های تنگ به نام تیوبل ها است. در این زمان این لوله های باریک اجازه می دهند که داغی، سردی، شیرینی، چسبندگی و یا غذاهای اسیدی و نوشیدنی ها به داخل اعصاب و سلول های درون دندان نفوذ کنند و در نتیجه درد و حساسیت خاصی توسط فرد احساس می شود.
پوسیدگی دندانی معمولا زمانی اتفاق می افتد که اسید زیادی (نظیر سودا، اسید رفلکس یا استفراغ زیاد) دندان های شما را در گذر زمان با پوسیدگی مواجه کنند. امکان بازگرداندن به شرایط قبلی نیز فراهم نیست، پس خیلی خوب است که با دوری کردن از نوشیدنی های اسیدی، از دندان های خود محافظت کنید و یا حداقل از یک نی استفاده کنید.
از جمله دیگر پیشنهادات اتحادیه سلامت دهان و دندان آمریکا می توان به این موضوع اشاره کرد که محصولات لبنی نظیر شیر و ماست می توانند به کمک کلسیم و فسفات خود از پوسیدگی و ساییدگی دندان ها جلوگیری کنند. به همین خاطر، سازمان ADA پیشنهاد می کند همراه با غذاهای اسیدی و نوشیدنی ها شیر بنوشید و یا پس از استفراغ کردن دهان خود را با شیر آب بکشید. این کار را به کمک آب نیز می توانید انجام دهید. البته اگر به هر دلیلی هر چند وقت یک بار استفراغ می کنید، باید برای این موضوع حتما به پزشک مراجعه کنید.
همچنین سازمان ADA پیشنهاد می کند پس از نوشیدن و خوردن هر چیز اسیدی یک ساعت صبر کنید و سپس دندان های خود را با یک مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید تمیز کنید. این کار به بزاق دهان شما زمان کافی را می دهد تا در برابر اسید ها مقاومت کند و خمیر دندان فلورایدی نیز به قوی شدن دندان های شما کمک خواهد کرد.
دکتر مارک اس والف، پی اچ دی و دندانپزشک و پروفسور دپارتمان کاریولوژی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شهر نیویورک می گوید:« اگر در نهایت مینای دندان شما پوسیده و ساییده شده بود، دندانپزشک شما ممکن است بتواند یک ماده یا محافظ خاص را بر روی آن قرار دهد تا مشکلات در این ناحیه را تا حدی برطرف کند. با این حال بهتر است هر آنچه که لازم است را قبل از بروز چنین مشکلی انجام دهید.»
۲- یک پوسیدگی توانسته است به ناحیه درونی و عمیقی از دندان برسد.
کلینیک مایو می گوید:« پوسیدگی دندان که یک مورد بسیار رایج در افراد است، سوراخ های ریزی بر روی سطح بیرونی دندان هستند. پوسیدگی ممکن است به خاطر پلاک ها که باکتری های خاص و خرابکاری هستند و از بقایای غذا و نوشیدنی ها تغذیه می کنند اتفاق بیوفتد. اگر پلاک ها به اندازه کافی به کمک مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از سطح دندان ها کنده نشوند، می توانند ورودی های کوچکی بر روی مینای دندان فرد ایجاد کنند.
بدون درمان سریع و اولیه، پوسیدگی های دندانی می توانند از مینای دندان عبور کرده و خود را به ناحیه درونی که به آن عاج دندان می گویند برسانند و به گفته دکتر ماپلز در آن جا می توانند منجر به بروز حساسیت های شدیدی شوند. اگر این مورد دلیل اصلی حساسیت دندان های شما باشد، دندانپزشک شما برای حل مشکل باید دست به کار شود. دکتر جولی چو، دندان پزشک عمومی در شهر نیویورک می گوید:« در این شرایط تنها راه برای از بین بردن درد، بازگردانی این حالت به شرایط سالم و اولیه است.»
اگر پوسیدگی دندان را به زودی تشخیص دهید، دندانپزشک شما می تواند آن را با کمک درمان فلورایدی در حالت مایع، ژل، فوم یا هر چیز دیگری برطرف کند. در غیر این صورت باید دندان یا دندان های مد نظر را پر کنید. درمان عصب کشی و یا تاج دندان نیز ممکن است در صورت شدید بودن این پوسیدگی و مشکل مورد نیاز باشند. یک پوسیدگی شدید حتی ممکن است منجر به این شود که دندانپزشک بخواهد دندان را بکشد، اما اگر به طور مرتب به ملاقات دندانپزشک خود بروید تا دندان های شما را چک کند قطعا این جنبه از ماجرا اتفاق نخواهد افتاد. پس اگر علائمی نظیر حساسیت دندان را حس کردید هر چه سریع تر به ملاقات دندان پزشک بروید.
۳- لثه های شما عقب نشینی کرده اند و اعصاب آن ناحیه حفاظتی ندارند
لثه های شما یک وظیفه مهم دارند و آن هم نگه داشتن دندان های شما در مکانی مناسب است. اما گاهی اوقات پدیده ای به نام عقب نشینی لثه ها اتفاق می افتد و لثه ها آرام آرام به عقب می روند و دیگر در جایی که انتظار میرود باشند نخواهند بود. در نتیجه درد و حساسیت خاصی برای شما به وجود می آید.
بر اساس ادعای دکتر والف، برخی موارد خاص می توانند منجر به بروز مشکل عقب نشینی لثه ها شوند؛ به عنوان مثال داشتن بیماری لثه ای، محکم مسواک زدن دندان ها و یا استفاده از مسواکی سفت و بد، آسیب رسیدن به لثه، سیگار کشیدن و یا حتی ژنتیک.
درمان مشکل عقب نشینی لثه ها به عاملی بر می گردد که منجر به بروز آن در نقطه اول شده است، اما استفاده از یک مسواک نرم (یا آرام مسواک زدن دندان) می تواند کمک کند. همچنین ممکن است یک پروسه جابجایی لثه نیز داشته باشید که در طی آن دندانپزشک بخشی از بافت لثه را جدا کرده و آن را در جایی که باید قرار داشته باشد قرار می دهد.
۴- شما یک دندان ترک خورده دارید.
اگر حتی ایده داشتن دندان شکسته و ترک گرفته منجر به لرزیدن و تغیر حال شما می شود، غریزه شما کاملا درست است. یک دندان ترک خورده می تواند پالپ درون دندان شما که یک بافت نرم حاوی اعصاب و رگ های خونی است را در معرض بیرون قرار دهد و به راحتی منجر به آسیب و حساسیت آن خواهد شد. یک نشانه بزرگ و مهم از این مشکل زمانی است که موقع گاز زدن غذا یک درد تیز و ناگهانی را احساس می کنید. متاسفانه حساسیت دندان ها نیز ممکن است به همین دلیل بروز کند.
دکتر ماپلز معتقد است جویدن غذاهای سفت و محکم، ضربه خوردن دهان و داشتن دندان های شکننده می توانند منجر به ترک خوردن دندان ها شوند. همچنین بهم فشار دادن و اصطحکاک دندان ها نیز به عقیده دکتر چو یک عامل دیگر در این زمینه است.
اگر دندان شما ترک خورده است، دندانپزشک شما شاید به کمک قرار دادن رزین در ناحیه ترک بخواهد مشکل را حل کند و یا به کمک درمان عصب کشی بافت آلوده شده و عفونی را خارج کند. اگر دندان های خود را به هم می فشارید ، به خصوص در شب، ممکن است به شما استفاده از محافظ دهان را پیشنهاد کنند که در شب از آن استفاده کنید.
۵- پس از یک جلسه سفید کردن دندان ها، حالا برخی از دندان ها آشوبی به پا کرده اند!
تنها خروجی جلسه های بلیچینگ و سفید کردن دندان ها، داشتن یک لبخند زیبا و سفید نیست. این کار همچنین می تواند منجر به بروز حساسیت دندان های شما شود. اگر به طور دوره ای دندان های خود را سفید می کنید به خصوص قبل از رویداد های مهم و یا فقط چند بار در سل، ممکن است از این یک مورد عوارض جانبی جان سالم به در ببرید.
با این حال اگر به شکل مرتب و خیلی زود به زود این کار را انجام می دهید، مثلا از یک کیت سفید کننده بسیار قوی برای دندان ها استفاده می کنید و یا یک متخصص حرفه ای این کار را انجام می دهد، پروکسید موجود در بلیچ می تواند مینای دندان شما را با آسیب مواجه کند. همین می تواند لوله های درون آج دندان شما را مورد فشار قرار داده و در نهایت با حساسیت دندان مواجه شوید.
در بیشتر موارد، استفاده از خمیر دندان های کاهنده حساسیت ( که کار خود را با مسدود کردن انتقال حس بین سطح دندان و اعصاب انجام می دهند) می تواند کمک حال شما باشد.
اما اگر تجربه و آزمایش کردن آن برای یک مدت اصلا کمکی نمی کرد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. آن ها ممکن است بتوانند یک ماده خاص را بر روی لوله های باریک عاج دندان قرار دهند تا این دسترسی محدود شود. به هر حال، ممکن است در نهایت بتوانید دوباره از نوشیدن مایعات داغ، دسر های شیرین و بستنی ها لذت ببرید، بدون حساسیت و درد در دهان و دندان.