پنج علت درد فک که باید از آن ها اطلاع داشته باشید

فک ما واقعا کارکردی فوق العاده در زندگی روزمره دارد و واقعا اگر کمی فکر کنیم متوجه اهمیت و ارزش آن در بدن خود می شویم. فک به ما کمک می کند حرف بزنیم، نوشیدنی بنوشیم، غذا بجویم و یا حرکات احساسی در صورت داشته باشیم؛ همه این ها به صورت خودکار و بدون فکر کردن اتفاق می افتند. به همین خاطر هم هست که داشتن درد و مشکل در فک بسیار آزاردهنده است – فراموش کردن و یا عدم توجه به درد فک امکان پذیر نیست.

بروز درد در فک انسان می تواند علل مختلفی داشته باشد اما از طرفی پزشک ها علت های مختلفی را برای بروز این مشکل معرفی کرده اند که یکی از آن ها می تواند عامل بروز مشکل در فک شما شده باشد. در این مقاله به چند علت اصلی بروز درد در ناحیه فک می پردازیم. به خواندن مقاله ادامه دهید.

۱- شما استرس دارید

افرادی که استرس زیادی دارند و یا آشفتگی دارند ممکن است عادت های غیر اختیاری خاصی را داشته باشند. این موضوع را آقای رابرت اس گلیکمان، رئیس و پروفسور بخش دهان و دندان و عمل جراحی فک بالا در دانشکده دندانپزشکی نیویورک ایالات متحده آمریکا این موضوع را به ما گفت. این به زبانی ساده بدان معنا است که آن ها از دهان و دندان های خود در راه هایی خارج از کارکرد اصلی و مورد نیت نظیر جویدن غذا استفاده می کنند.

کشیدن دندان ها به روی هم یا همان بروکیزم یک عادت قدیمی و شناخته شده در استرس و آشفتگی است. این اتفاق زمانی می افتد که شما بدون این که حواستان باشد دندان های خود را محکم به روی هم بکشید که همین موضوع می تواند فشار زیادی را در دندان ها و فک شما به همراه عضلات، تاندون ها و لگامنت هایی که فک را پشتیبانی می کنند به وجود آورد. دکتر گلیکمان در ادامه افزود:« همین موضوع می تواند درد زیادی را برای شما به همراه داشته باشد. پزشکان دقیقا مطلع نیستند که چه چیزی دقیقا منجر به بروز چنین عادتی می شود اما استرس در اینجا یک فاکتور اصلی به شمار می آید و کلینیک Mayo نیز آن را تایید کرده است.

کشیدن دندان ها به روی هم با فشار زیاد و آن هم زمانی که هوشیار هستید می تواند بسیار آزاردهنده و دردناک باشد اما با این حال شما از آن آگاه هستید و می توانید این کار را متوقف کنید. اما بروز این اتفاق در حین خواب یک عامل بد است که قابل کنترل نیز نخواهد بود چرا که فرد هوشیاری ندارد. ایده و تئوری اصلی در این جا آن است که چنین اتفاقی مرتبط با چیزی به نام واکنش انگیختگی و تحریک است که یک تغییر در عمق خواب شما می باشد ( زمانی که شما خوابی سبک دارید و یا بیدار می شوید).

اگر فکر می کنید که در خواب دندان های خود را به روی هم می کشید و یا فردی شما را از این موضوع آگاه کرده است، پزشک معالج شما ممکن است یک محافظ دهان را تجویز کند که به عنوان یک لایه محافظ بین دندان های بالایی و پایینی شما عمل می کند تا مشکلات مربوط به کشیده شدن دندان ها به روی هم را به حداقل برساند. آن ها همچنین ممکن است ایده و ترفند هایی در زمینه نحوه کم کردن استرس داشته باشند که منجر به بروز این مشکل در شما شده است.

۲- شما بیماری و مشکل TMJ دارید

طبق اطلاعیه سازمان تحقیق و پژوهش ملی دهان و دندان و تحرکات صورت در ایالات متحده آمریکا (NIDCR) شما یک مفصل به نام تمپوروماندیبیولار یا همان TMJ در ناحیه سر خود دارید که در هر طرف از استخوان فک شما قرار دارد و به عنوان یک متصل کننده بین فک شما و استخوان سر عمل می کنند. همچون بیشتر بخش های بدن، گاهی اوقات ممکن است مفصل های تمپوروماندیبیولار شما ممکن است فعالیتی بیش از حد داشته باشند؛ برای آن هایی که نمی دانند باید بگوییم که این مفصل های دوگانه فک شما را به استخوان سر متصل می کنند.

با این که انواع مختلفی از بیماری و مشکلات این مفصل خاص در سر وجود دارد، علامت مشترک و اصلی همه آن ها درد در ناحیه فک است و این موضوع را موسسه NIDCR تایید می کند. از جمله دیگر علائم می توان به سفت بودن فک، سختی در باز کردن فک، حس قفل بودن فک، درد برخورد دندان ها به هم در حین باز و بسته کردن دهان و ایجاد تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان های بالا و پایین بر روی هم اشاره کرد. در زمینه علل وقوع مشکلات در مفصل های TMJ هنوز هم تحقیقات ادامه دارند.

اگر پزشک معالج شما شک کند که شاید مشکلی در مفصل های تمپوروماندیبیولار خود دارید، یک آزمایش بدنی را به همراه آزمایش های مختلف تصویری تجویز خواهد کرد تا ببیند در داخل دهان شما چه خبر است. خوشبختانه بنا به ادعای موسسه NIDCR، درد ناشی از این مشکل معمولا موقت است و یا حداقل با گذر زمان بیشتر نمی شود. به همین خاطر فاز اولیه از درمان مشکلات مرتبط با مفصل های TMJ معمولا بسیار محافظه کارانه است.

پزشک شما ممکن است مصرف دارو های ضد التهاب نظیر ایبوپروفن، استفاده از بسته های یخ برای کم کردن التهاب، استراحت دادن به فک با خوردن غذاهای نرم، اجتناب از باز کردن بیش از حد دهان برای مدت خاص، سعی در کم کردن استرس و آشفتگی و شاید استفاده از تمرین های کشش و نرمش فک را پیشنهاد کند. آن ها با توجه به شرایط خاص و ویژه شما می توانند بگویند کدام یک از موارد بالا کارایی بیشتری برایتان خواهد داشت.

۳- مشکلی در گاز گرفتن شما به وجود آمده است

وقتی که شما در دهان خود اصطلاحا گاز خوبی دارید، این بدان معنا است که در حین جویدن غذا دندان های شما به خوبی در راستای هم قرار می گیرند. دکتر گلیکمان در این زمینه می گوید: « در مورد داشتن گاز بد باید بگویم که ممکن است در حین جویدن تنها چند دندان شما در راستای هم قرار گیرند، مثلا دندان هایی که در پشت هستند. گاز بدی که راستای یکسانی در آن ها وجود ندارد در انواع مختلفی هستند، مثلا گاز رو به جلو که در آن دندان های بالایی جلوتر از دندان های پایینی قرار می گیرند و یا گاز رو به عقب که در آن دندان های پایینی جلوتر از دندان بالا قرار دارند.

داشتن یک گاز بد و نا هماهنگ بدین معنا است که فک شما نمی تواند کارکرد مناسبی که باید را داشته باشد که به گفته دکتر گلیکمان این موضوع می تواند مشکل ساییدگی و پارگی و در نتیجه درد در مفصل ها و عضلات را ایجاد کند. پزشکان و اورتودونسیت ها معمولا می توانند به کمک سیم کشی، البته در موارد شدید جراحی، این مشکل را حل کنند.

۴- شما با یک کرم خوردگی یا پوسیدگی دندان درمان نشده دست و پنجه نرم می کنید

به انباشته شدن باکتری های خراب کار بر روی دندان ها پلاک می گویند که در اثر مصرف غذا و نوشیدنی ها شکل می گیرد و اگر آن ها به صورت مرتب تمیز نکنید، آن ها می توانند مینای دندان را کنار زده و وارد دندان شما شوند. و در نتیجه پوسیدگی دندان به وجود خواهد آمد. دکتر گلیکمان در این باره می گوید:« زمانی درد و ناراحتی شروع می شود که پوسیدگی دندان شما بتواند به عاج دندان (لایه زیر مینای دندان) برسد. اگر نفوذ باکتری و پوسیدگی به داخل اتاقک پالپ دندان ادامه پیدا کند، می تواند منجر به ایجاد دردی شود که در نهایت به فک شما نیز خواهد رسید. برای آن هایی که نمی دانند باید بگوییم که اتاقک پالپ دندان میزبان رگ های خونی و همچنین اعصاب دندان است و در صورت آسیب دیدگی آن باید درمان عصب کشی صورت گرفته و یا دندان کشیده شود.

اگر پوسیدگی دندان شما کوچک باشد، دندانپزشک می تواند آن را به سادگی پر کند (در حالت خوب بدون نیاز به توضیحات و حرف زیاد، چرا که پوسیدگی چیزی است که به هر حال اتفاق می افتد، درسته؟). اما اگر یک پوسیدگی پیشرفته و شدید در دندان رخ دهد، ممکن است به درمان عصب کشی نیاز پیدا کنید که شامل آسیب دیدگی عمیق تر می شود و باید ریشه اعصاب را قطع کرد، داخل دندان را خالی کرده و ماده جایگزین در آن قرار داد.

۵- دندان عقل شما گیر کنند

دندان های عقل دسته سوم از دندان های دائمی هستند که افراد در اواخر دوره نوجوانی خود و حدود ۲۰ سالگی شکل گیری و رشد آن ها را حس خواهند کرد. از آنجایی که این دندان ها کارکرد خاصی ندارند، همه افراد دندان عقل ندارند (به آن ها نیازی برای جویدن ندارید. اما اگر دندان عقل در دهان شما در بیاید، معمولا دو عدد در بالا و دو عدد در پایین دهان خود خواهید داشت. و اگر آن ها فضای کافی برای خروج مناسب از لثه ها نداشته باشند ممکن است در داخل گیر کنند.

اگر دندانپزشک شما فکر کند که دلیل ایجاد درد در فک شما گیر کردن دندان های عقل در لثه باشد، معمولا از تصاویر ایکس ری دهان و دندان استفاده می کند تا مطمئن شود که محل قرارگیری آن ها در دهان درست باشد. اگر دندان های عقل گیر کرده باشند، دندانپزشک می تواند به کمک جراحی آن ها را بردارد.

اگر از درد در ناحیه فک خود رنج می برید، هرگز برای از بین رفتن آن به خودی خود صبر نکنید. دندانپزشک ها معمولا می توانند علت وقوع درد را متوجه شوند و شما را به مسیر درمان و بهبود برگردانند. اما شایان ذکر است که اگر این درد همراه با علائم دیگری باشد ممکن است مشکل از یک عامل جدی سلامتی نظیر سردرد های شدید باشد که بر اثر مشکلات مفاصل TMJ به وجود می آید. درد در ناحیه فک حتی می تواند یکی از علائم سکته قلبی در خانم ها باشد. چک کردن این مشکل علاوه بر این که به شما آرامش روانی از نداشتن یک بیماری خطرناک را می دهد، بلکه می توانید عامل بروز آن را شناسایی کرده و به فکر درمان آن باشید.