درد یا همان مجموعه علائم بیمار هنگام جویدن ، از مجموعه علائم هایی سابجکتیو ( دردهایی هستند که بیمار آن را به هنگام معاینه درک و گزارش میکند ) درد ، حساسیت و تندرنس شکایت های رایج دندانی هستند که دندانپزشک در کارهای عمومی آنها را درمان می کند . درد و تندرنس ( حساسیت نسبت به لمس و ضربه ) معیارهایی سابجکتیو بوده و به تفسیر بیمار از درجه ناراحتی بستگی دارند. درد با عنوان احساسی ناخوشایند معرفی می شود که شدت آن از ناراحتی خفیف تا عذابی شکنجه کننده متغیر است.
تندرنس بیشتر یک آگاهی ناخوشایند در محدوده ای خاص است. گاهی یک دندان طبیعی هایپرمیک ( در اخلاق حفره عصب دچار پرخونی شده) شده و به سرما حساس می شود که نخستین نشانه وجود یک مشکل است . دندانی که مشکل جدی تری دارد به گرما وبه پر کاشن ( ضربه ) حساس می شود که نشانه پالپیت است . فوریت ( emergency) دندانپزشکی که معمولا همراه با درد است و دندانپزشک در تشخیص و درمان آنها مهارت دارد . یک ایمپلنت بندرت با معیارهای سابجکتیو درد یا حساسیت روبرو می شود . ایمپلنت هایپر میک نمی شود و به حرارت حساس نیست و علایم بعد از التیام ایمپلنت بندرت دچار درد می شود. این معیار کمتر با سلامت ایمپلنت ارتباط دارد. وقتی ایمپلنت به مرحله التیام اولیه رسید، فقدان درد تحت نیروهای افقی و عمودی یک معیار سابجکتیو اولیه محسوب می شود. از پرکاشن و اعمال نیرو تا ۵۰۰ ( ۱/۲psi) برای ارزیابی بالینی درد یا ناراحتی دندان یا ایمپلنت استفاده می شود . معمولا ( اما نه همیشه ) ، درد بروز نمی کند مگر اینکه ایمپلنت لق بوده وبا بافت التهابی احاطه شده باشد یا اینکه دارای فیکساسیون ( در ثبات اولیه و نداشتن حرکت ) محکم باشد اما به یک عص تجاوز کرده باشد.
رایج ترین مشکلی که باعث بروز ناراحتی می شود زمانی ست که یک اباتمنت ( قسمت تاجی ایمپلنت ) شل در محل اتصال اباتمنت – ایمپلنت قسمتی از بافت نرم را زیر فشار قرار دهد ( گاز بگیرد!). وقتی بافت نرم در آن ناحیه حذف شده و اباتمنت سفت شود ناراحتی از بین می رود . وقتی اتصال ایمپلنت – اباتمنت محکم شود اما درد همچنان باقی مانده باشد شکستگی بدنه ایمپلنت مد نظر قرار می گیرد. بندرت ممکن است ایمپلنتی حین فانکشن باعث ناراحتی شود به رغم اینکه معاینات بالینی مشکل خاص را نشان نمی دهند.
در صورت وجود درد پایدار حین پرکاشن یا فانکشن در ایمپلنتی که بدرستی کار گذاشته شده و قطعات آن در وضعیت مطلوبی قرار دارند گاهی ممکن است نیاز به خارج کردن ایمپلنت باشد حتی در شرایطی که لقی وجود نداشته باشد . چون درد یک معیار سابجکتیو است دندانپزشک از بیمار می خواهد تا به درد ناحیه قرار گیری ایمپلنت از یک تا ده نمره بدهد . عدد یک نشان دهنده دردی خفیف است و عدد ده بیانگر شدید ترین دردی است که بیمار دچارش شده است . وقتی بیمارشدت درد را بیشتر از ۵ گزارش می کند دندانپزشک باید خارج کردن ایمپلنت را به طور جدی مد نظر قرار میدهد.
درد در ایمپلنت با فیکساسیون محکم نادر است و به عنوان یک مشکل اولیه در نظر گرفته می شود در حالی که درد در یک ایمپلنت لق می تواند در مراحل ابتدایی یا انتهایی درمان پیش بیاید . به عبارت دیگر مشکل بندرت بهبود می یابد . درد هنگام بارگزاری بیشتر در ایمپلنت با بارگزاری فوری رخ می دهد تا اینکه در ایمپلنت هایی با التیام عادی و در زمان طولانی بدون قرار گرفتن زیر بار گزاری مشاهده شود .
حساسیت ایمپلنت یا تندرنس خفیف از درد هم شیوع کمتری دارد و اگر وجود داشته باشد ، در مقایسه با دندان طبیعی نشان دهنده مشکلی بسیار جدی در ایمپلنت هستند. تندرنس طی فانکشن مثلا عذا خوردن یا پر کاشن مثل یک ضربه عادی و سبک معمولا نشانگر التیام در مجاورت عصب یا در موارد نادر بخاطر استرس استخوانی بالاتر ازحد فیزیولوژیک است .
اگر تندرنس ایمپلنت بلافاصله بعد از جراحی بروز کند در صورتی که ایمپلنت در مجاورت کانال مندیبولار باشد می توان آنرا ۱ میلیمتر در جهت عکس پیچاند و بعد از ۳ هفته یا بیشتر مجددا مشکل را ارزیابی کرد. اگر تندرنس بعد از مرحله اول التیام رخ دهد و به دلیل تداخل جراحی در لندمارک های ( مثل سینوس یا کانال عصب ) آنا تومیک نباشد علت آن می تواند استرس باشد. در وهله اول باید به بافت نرم قطعات پروتزی توجه کرد . سپس تا حد امکان استرس از روی ایمپلنت یا پروتز به مدت ۳ هفته با بیشتر حذف می شود.
دندانپزشک مخصوصا باید به اکلوژن ( وضعیت و روابط دندان ها با یکدیگر ) و عادت پارافانکشنال ( مثل دندان قروچه یا فشار دادن دندان ها بر روی یکدیگر ) در صورت وجود حساسیت ایمپلنت توجه کند . اغلب پروتز بابت تغییر کرده یا ایمپلنت های اضافی برای تقسیم بهترنیروها کار گذاشته شود. تندرنس ممکن است یا این روش ها کمتر شود اما بندرت به طور کامل حذف می شود. در عوض دندانپزشک به بیمار گوشزد پروگنوزضعیف ( پیش آگهیت ) درمان را گوشزد کرده و اشاره می کند که به صورت زیاد بودن تندرنس ایمپلنت باید خارج شود . تاکید می کنیم که این وضعیت نادر است و طی۳۰ سال جراحی توسط خودم فقط چند بار مشاهده شده است .