گرانولوما پیوژنیک دهانی

پیوژنیک گرانولوما (pyogenic granuloma) یک رشد شبه توموری شایع در حفره دهان است که از قدیم ماهیت آن را غیر نئو پلاستیک در نظر گرفته اند. اگر چه در ابتدا تصور می شد که توسط ارگانیسم های چرک زا (pyogernic) ایجاد می شود اما هم اکنون بر این باورند که این ضایعه ارتباطی با عفونت ندارد .در عوض ، ویوژنیک گرانولوما یک پاسخ تشدید شده بافت نسبت به تحریک یا ترومای موضعی می باشد. برخلاف نام آن یک گرانولوم حقیقی تشکیل نمی شود.

علائم کلینیکی

پیوژنیک گرانولوما یک توده صاف یا لبوله می باشد که معمولا پایه دار است اگر چه بعضی از ضایعات بدون پایه اند . سطح ضایعه به طور اختصاصی زخمی بوده و رنگ آن از صورتی تا قرمز و بنفش متفاوت است که وابسته به عمر ضایعه می باشد .پیوژنیک گرانولومای جوان ظاهر بسیار پرعروقی دارند و ضایعات قدیمی تر تمایل به کلاژنیزه تر شدن و ایجاد رنگ صورتی دارند.

آنها از توده های کوچک چند میلی متری تا ضایعات بزرگتری که ممکن است به چند سانتی متر برسند متفاوت می باشند. به طور تیپیک بدون درد است اگر چه اغلب به آسانی دچار خونریزی می شود که به علت واسکولاریتی زیاد آن است. امکان دارد وپیوژنیک گرانولوما رشد سریعی داشته باشد که هم برای و هم کلینیسین علامتی نگران کننده از لحاظاحتمال بدخیمی ضایعه باشد و موجب ترس آنها شود.

پیوژنیک گرانولومای دهانی تمایل مشخصی به لثه دارد که تقریبان ۷۵% تا ۸۵% موارد را شامل می شود. تحریک و التهاب لثه که به دلیل بهداشت ضعیف دهانی است  فاکتور تسریع کننده در بسیاری از بیماران می باشد . لبه ها ، زبان و مخلوط باکال مکان های شایع بعدی می باشند. سابقه تروما قبل از بوجود آمدن ضایعه به ویژه در مورد پیوژنیک گرانولوماهای خارج لثه ای بعد نیست . ضایعات در لثه ماگزیلا نسبت به لثه مندیبل کمی شایع ترند. نواحی قدامی بیشتر از خلفی مبتلا می شوند و این ضایعات در سمت فاسیال لثه نسبت به سمت لینگوال آن بسیار شایعرترند.  بعضی از ضایعات بین دندان ها گسترش می یابند و هر دو سمت فاسیال و لینگوال لثه را مبتلا می کنند. اگر چه پیوژنیک گرانولوما در هر سنی می تواند ایجاد شود ، در کودکان و بالغین جوان شایع تر می باشد.

بیشتر مطالعات تمایل مشخص به زنان را نشان می دهد که احتمالا به دلیل اثرات عروقی هورمونهای زنانه می باشد . پیوژنیک گرانولومای لثه به طور شایع در زنان حامله ایجاد می شود و شیوع آن بقدری زیاد است که اصلاح تومور حاملگی ( pregnancy tumor) یا granuloma gravidarum برای آن به کار می رود. این چنین ضایعاتی در طی سه ماهه اول شروع می گردند اما بروز آنها تا ماه هفتم حاملگی افزایش می یابد. علت ایجاد تدریجی این ضایعات در دوران حاملگی امکان دارد مرتبط با افزایش سطح استروژن و پروژسترون این دوران باشد . بعد از بارداری و برگشت سطوح هورمونی به حالت نرمال ، برخی از این پیوژنیک گرانولوماها بدون درمان بهبود می یابند یا تحت بلوغ فیبروز قرار گرفته و شبیه فیبروما می شوند.

Epulis granulomatosa نامی است که برای توصیف رشدهای هایپرپلاستیک بافت جوانه ای (granulation tissue) استفاده می شود که گاهی اوقات در محل ترمیم ساکت (socket) یک دندان کشیده شده ایجاد می گردد. این ضایعات مشابه پیوژنیک گرانولوما می باشند و معمولا واکنش بافت جوانه ای ( granulation tissue) به سکسترهایراستخوانی موجود در ساکت می باشند.

درمان و پیش آگهی برای گرانولوم پیوژنیک دهانی

درمان بیماران مبتلا پیوژنتیک گرانولوما شامل برداشت جراحی محافظه کارانه می باشد که معمولا درمان کننده ( curative) می باشد.

برای تشخیص های جدی تر نمونه باید برای بررسی میکروسکوپی ارسال گردد.برای ضایعات  لثه ای برداشت ضایعه و جراحی آن باید به سمت پایین تا پرپوست گسترش یابد و دندان های مجاور نیز باید کاملا جرم گیری شوند تا هر گونه منبعی که موجب تحریک پایدار می شود ، خارج گردد.

میزان عود ۳ تا ۱۵‎٪ در اکثر مطالعات گزارش شده است . بندرت عودهای متعدد مشاهده شده است. برای ضایعاتی که در دوران بارداری ایجاد می شوند ، معمولا درمان به تعویق می افتد مگر آنکه مشکلات قابل ملاحظه از نظر عملکرد یا زیبایی ایجاد کرده باشند. میزان عمود و پسوژنیک گرانولوما هایی که در طی بارداری برداشته می شوند ، بالاتر می باشد و برخی ضایعات به صورت خود به خود بعد از زایمان بر طرف خواهند شد.