بیماری های مرتبط با دهان و دندان

بیماری های دهان و دندان باعث بسیاری از بیماری های دیگر در بدن انسان می شود. با بررسی های منظم و چک آپ های مرتبط احتمال درگیر شدن با بیماری های گوناگون را کاهش دهیم.

۱- دیابت و بیماری لثه

بیماری دیابت می تواند مقاومت بدن در برابر بیماری ها را کاهش دهد.

افزایش قند خون، احتمال پیشرفت بیماری های لثه ای را زیاد می کند و بیماری لثه نیز باعث ایجاد مشکل در میزان قند خون می گردد. لذا از سلامت لثه خود با حفظ قند خون در حد طبیعی، محافظت کنید. بعد از غذا خوردن، مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

بیماری لثه موجب تغییراتی در وضعیت سوخت و ساز بدن می‌شود که می‌تواند به کم شدن تحمل نسبت به قند خون منجر شود و احتمال بروز بیماری دیابت را در افراد تشدید می کند.

در کم شدن تحمل نسبت به قند خون وضعیتی ایجاد می شود که در آن سطح قند خون بالاتر از سطح نرمال می‌رود اما در حدی نیست که به عنوان بیماری دیابت تشخیص داده شود.

همچنین بیماران دیابتی استعداد بیشتری نسبت به سایرین در ابتلا به بیماری‌های لثه دارند؛ به طوری‌ که در این افراد، ترمیم بافت لثه با تأخیر صورت می‌پذیرد. همچنین خونریزی بیشتر لثه و تخریب بافت نگه دارنده دندان ها و بروز بیماری‌های لثه در افراد دیابتی بیشتر دیده می‌شود.

افراد دیابتی به علت مصرف داروهای دیابت بیشتر دچار  خشکی دهان می شوند و مخاط دهانی در چنین افرادی حساس‌تر است و از آنجا که مخاط خاصیت ضد پوسیدگی برای دندان ها دارد در صورت کم شدن مخاط، مشکلات دندانی بروز می کند.

آبسه‌های لثه‌ای نیز در افراد دیابتی شایع‌تر است. این شیوع به علت کاهش توان دفاعی بدن افراد دیابتی در مقابل عفونت است که احتمال بروز آن در افرادی با دیابت کنترل شده کمتر است.

متخصصین درخصوص پیشگیری بیماری‌های لثه‌ای معاینه شش ماه یکبار دهان و دندان، مسواک زدن روزانه و کاربرد صحیح نخ دندان را توصیه می کنند. همچنین در صورت بروز بیماری‌های لثه افراد باید با توجه به تشخیص پزشک به جرم‌گیری دندان و یا جراحی‌های لازم اقدام کنند.

۲- بیماری لثه و قلب

برخی تحقیقات نشان داده است افرادی که دارای بیماری های لثه می باشند، نسبت به افرادی که لثه سالم دارند، بیشتر دچار بیماری های قلبی می شوند.

محققان دلیل این امر را هنوز نمی دانند، اما می توان گفت مراقبت از سلامت دهان باعث سلامتی قلب می گردد.

مبتلایان به بیماری های لثه نسبت به افراد سالم بیش از چهار برابر در معرض خطر ابتلا به سکته های قلبی و مغزی قرار دارند. مطالعات نشان داده است  ۲۵ درصد افرادی که بیماری لثه دارند بیماری قلبی هم دارند و این مسئله بیشتر در مردان زیر ۵۰ سال شایع  است.

طی تحقیقات متخصصین ثابت شده است باکتری از داخل دهان به سیستم گردش خونی که در میان بافت لثه است می رود. این باکتری ها مانند باکتری هایی هستند که در پلاک های داخل عروقی می باشند. باکتری های دهان به پلاک های سیستم گردش خون می چسبند و در شکل گیری پلاک های داخل عروقی  و لخته شدن خون مشارکت می نمایند.

افرادی که بیماری های پریودونتال در آنها پیشرفت کرده است ممکن است احتیاج به مشاوره با یک دندان پزشک داشته باشند تا روش خوب مسواک زدن را آموزش ببینند و ممکن است احتیاج به جرم گیری  لثه و حتی جراحی لثه داشته باشند.

 

۳- برفک دهان و ایدز

برفک دهان یک عفونت قارچی می‌باشد که توسط قارچی به نام کاندیدا ایجاد می‌شود. این ضایعات سفیدرنگ در داخل گونه ها یا بر روی زبان ایجاد می شود. ضایعات معمولا دردناک بوده و زمانی که خراشیده شود دچار خونریزی مختصری می شود. گاهی اوقات ممکن است عفونت به سقف دهان،لثه ها،لوزه ها، و یا پشت حلق گسترش یابد.

بعضی بیماری ها منجر به افزایش استعداد بدن به برفک دهان می شوند که شامل موارد ذیل است:

ایدز : این بیماری از طریق ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن استعداد ابتلا به عفونت کاندیدایی را افزایش می دهد.

کاندیدای جلدی مخاطی مزمن: این بیماری معمولاً کودکان کمتر از سه سال را درگیر
می کند. در این حالت دهان ، ناخن ها ، پوست سر ، بدن و دست ها و پاها درگیر می شود.

اگر فردی به سرطان مبتلا شود هم به علت سیر بیماری و هم به علت مصرف داروهای شیمی درمانی و پرتو درمانی دچار ضعف سیستم ایمنی خواهد شد و لذا استعداد ابتلا به برفک افزایش خواهد یافت.

۴- بیماری لثه و تولد زودرس

بیماری لثه در طی دوران بارداری باعث بروز تولد‌های زودرس در جنین و افزایش مرگ و میر حین زایمان می شود.

به گفته پژوهشگران؛ عفونت های شدید لثه تولید دو ماده شیمیایی به نام های پروستاگلاندین و فاکتور تومور نکروزیس را افزایش می دهد که به نوبه خود زمان زایمان را جلو می اندازد و خطر وقوع زایمان های غیرطبیعی در  مادران دارای بیماری های شدید لثه ۷.۵ برابر مادران سالم است.

۵- خشکی دهان و خرابی دندان

بیشتر افراد مبتلا به سندرم شوگرن، دچار مشکلات دهانی می شوند. در این سندرم، سیستم ایمنی بدن اشتباها به مجاری اشک و غدد بزاقی حمله می کند و باعث خشکی شدید چشم و دهان می گردد.

بزاق از دندان ها و لثه ها در برابر میکروب ها محافظت می کند. بنابراین خشکی دهان و کاهش بزاق دهان باعث پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه می شود.

داروهای آنتی هیستامین، دکونژستان، مسکن ها و داروهای ضدافسردگی باعث خشکی دهان می شوند.

با پزشک و یا دندانپزشک راجع به داروهایی که مصرف می کنید، صحبت کنید چراکه ممکن است آن داروها موجب خشکی دهان شما شده باشند.

۶- استرس و دندان قروچه

اگر استرس دارید ، عصبی و یا افسرده هستید ، بدانید در معرض خطر بیماری های دهانی قرار دارید.

هنگام استرس ، بدن مقدار زیادی هورمون کورتیزول تولید می کند که لثه ها را خراب می کند.

همچنین استرس باعث کاهش مراقبت از دهان می گردد، افرادی که استرس دارند، به طور مرتب مسواک نمی زنند و از نخ دندان استفاده نمی کنند.

سایر عادات وابسته به استرس که برای سلامت دهان مضرند، عبارتند از: سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و دندان قروچه کردن.

 

۷- لثه بی رنگ و کم خونی

اگر دچار کم خونی باشید، دهانتان زخمی و رنگ پریده و زبان تان متورم و بدون پرز (گلوسیت) می شود.

هنگامی که کم خون هستید، بدن به مقدار کافی گلبول های قرمز ندارد و یا گلبول های قرمز حاوی مقدار کافی هموگلوبین نمی باشند، درنتیجه بدن دارای مقدار کافی اکسیژن نمی باشد.

انواع مختلف کم خونی وجود دارد. با پزشک راجع به نوع کم خونی و درمان مخصوص به آن صحبت کنید.

 

۸- پوکی استخوان و دندان

پوکی استخوان ، بر همه استخوان های بدن و از جمله استخوان های فک اثر دارد و می تواند باعث از دست دادن دندان ها گردد.

پریودونیت (بیماری لثه ای شدید) می تواند باعث شکستن استخوان های فک گردد.

یکی از داروهای پوکی استخوان (بیسفونات ها) ممکن است باعث افزایش ابتلا به یک بیماری نادر به نام استئونکروز شود. این بیماری موجب از بین رفتن استخوان های فک می گردد.

اگر داروی بیسفونات مصرف می کنید، به دندانپزشک خود بگویید.

 

۹- اختلالات غذا خوردن و ساییدگی مینای دندان

اولین فردی که متوجه اختلالات غذا خوردن می شود، دندانپزشک می باشد.

در این اختلالات، استفراغ عمدی مکرر باعث اثر اسید معده بر مینای دندان و فرسایش آن می شود.

تورم در دهان، گلو و غدد بزاقی و همینطور بوی بد دهان در اثر استفراغ عمدی و مصرف مسهل ها ایجاد می شود.

 

۱۰- آرتریت روماتوئید و بیماری لثه

احتمال بروز بیماری های لثه در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، هشت برابر دیگران است.

از آنجا که مفاصل انگشتان دست در این بیماران آسیب می بیند، موقع مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دچار مشکل می شوند.

باید گفت درمان التهاب و عفونت های لثه ای باعث کاهش التهاب و درد مفاصل می شود.

 

۱۱- از دست دادن دندان ها و بیماری کلیه

بزرگسالان بدون دندان بیشتر از بزرگسالان دارای دندان، در معرض خطر بیماری مزمن کلیه قرار دارند.

بنابراین مراقبت از دندان ها و لثه ها می تواند خطر بیماری های مزمن کلیوی را کم کند.