زرد زخم یک عفونت سطحی پوستی ناشی از استرپتوکوک پیوژن ( نوعی از باکتری های بیماری زا که نمونه تغییر یافته آن در عفونت های چرکی ناحیه گلو وجود دارد از که استرپتوکوک های گروه A می باشد) و استافیلوکوک اورئوس ( استافیلوکوک طلایی که این نوع باکتری را در سوراخ حفره بینی ، سوراخ ناحیه مقعد ، ریشه مو می توان مشاهده نمود.بطور نمونه در جوشهای ناحیه صورت و بدن یا همان آگنه این باکتری را می توان مشاهده نمود) است و می تواند توسط یکی از این دو باکتری و یا همزمان هر دوی آنها ایجاد شود.
واژه IMPETIGO از کلمه ای لاتین به معنای حمله گرفته شده است و به خاطر تظاهر شایع این بیماری به صورت بثورات دلمه بسته به کار می رود. دو الگوی مشخص بالینی شامل زرد زخم غیر بولوز ( غیر تاولی ) و زرد زخم بولوز (به صورت تاول ) ، دیده می شود. اپی تلیوم ( پوشش سالم محافظ پوست ) سالم ، به طور طبیعی به عنوان محافظ در مقابل عفونت عمل می کند، بنابراین در بیشتر موارد این بیماری در محل پوست آسیب دیده درماتیت ( التهاب پوست ) ، بریدگی ها ، ساییدگی ها و یا نیش حشرات رخ می دهد.
درگیری ثانویهٔ نواحی التهاب پوستی Impetigonized خوانده می شود. در صورت وجود شرایط سیستمیک ناتوان کننده نظیر عفونت نقص ایمنی اکتسابی HIV یا همان ایدز ، دیابت ملیتوس نوع II یا در بیماران دیالیزی شیوع این بیماری افزایش می یابد.
نمای بالینی:
زرد زخم غیر بولوز ( در این نوع تاولی مشاهده نمی گردد ) Impetigo Contagiosa شایع ترین الگو است و بیشتر رو پاها رخ می دهد و درگیری تنه و اسکالپ یا صورت شیوع کمتری دارد . ضایعات صورت معمولأ اطراف دهان و بینی ایجاد می شوند. در تعداد زیادی از بیماران با درگیری صورت ، باکتری :
- سوزاک
- سل
- جذام
- نوما
- اکتینومیکوز
- بیماری خراش گربه
- سینوزیت
پاتوژنیک ( عامل بیماری زا ) در بینی پناه گرفته و روی پوست نواحی که قبلأ آسیب دیده نظیر خراش ها و ساییدگی ها گسترش می یابد.
اغلب ضایعات صورت الگوی خطی خواهند داشت که مربوط به خراش های قبلی ناشی از ناخن است. غفونت در کودکان سنین مدرسه شایع تر است اما در بالغین نیز ممکن است دیده شود. حداکثر شیوع در تابستان یاداوایل پاییز در آب و هوای گرم و مربوط دیده می شود .زرد زخم مسری است و در شرایط زندگی پر جمعیت و غیر بهداشتی به آسانی منتشر می شود.
زرد زخم غیر بولوز در ابتدا به صورت پاپول ها یا ماکول های قرمز ظاهر می شود و در ابتدا وزیکول های شکننده شکل می گیرند.
وزیکول ها به سرعت می ترکند و با یک دلمهٔ ضخیم کهربایی پوشیده می شوند. دلمه ها چسبنده هستند و به صورت CORN FlAkES که به سطح چسبیده ، توصیف می شوند. بعضی موارد ممکن است با کیلیت اگزفولیاتیو یا هر پس سیمپلکس راجع اشتباه شوند.
خارش یافته شایعی است و خاراندن این ضایعات اغلب سبب پخش شدن آن می شود . لنفانژیت ، سلولیت ، تب ، آنورکسی و بیقراری غیر شایع هستند، گرچه تقریبا در نیمی از بیماران مبتلا ، لکوسیتوز رخ می دهد. زرد زخم بولوز معمولا توسط استاف اورئوس ایجاد شده و زرد زخم استافیلو کوکی نیز خوانده می شود . نوزادان و کودکان تازه متولد شده بیشتر دچار می گردند اما بیماری در کودکان بزرگتر و بالغین نیز رخ می دهد. ضایعات به وسیله وزیکول های سطحی که به سرعت بزرگ شده و بولای سست بزرگتری را ایجاد می کنند ، مشخص می شوند. در ابتدا بولاها پر از مایعی سروزی و شفاف است اما محتویات بولاها به سرعت کدرتر و در نهایت چرکی می شود. اگر چه امکان دارد این بولاها دست نخورده باقی بمانند ، معمولأ پاره شده و دلمه قهوه ای نازکی ایجاد می کند که بصورت ( لاک ) توصیف می شود. ضعف ، تب و اسهال ممکن است دیده شود .لنفادنوپاتی و سلولیت از عوارض غیر معمول هستند . مننژیت و پنومونی خیلی نادر هستند اما منجر به عوارض جدی ، حتی مرگ می شوند.
تشخیص بیماری زرد زخم:
معمولأ تشخیص احتمالی قریب به یقین از روی نمای بالینی میسر نباشد ، یا غفونت ظرف ۷ روز به درمان استاندارد پاسخ ندهد ، جداسازی استرپتوکک پیوژن یا استافیل کک اورئوس از طریق کشت نواحی درگیر پوست برای تشخیص قطعی نیاز است.
درمان و پیش آگهی زرد زخم :
برای بیماران مبتلا به زرد زخم غیر بولوز که تنها درگیری ناحیه ای کوچک با تعداد اندکی از ضایعات وجود دارد ، موپیروسین ( MUpIROCIN) موضعی موثر نشان داده شده است . FUSIDiC ACiD ( در اروپا عرضه شده و در آمریکا وجود ندارد ) نیز بسیار موثر بوده است ، هر چند گزارش های در حال افزایش از مقاومت به این دارو سبب کاهش مصرف آن می گردد.
توصیه می شود قبل از کاربرد داروی موضعی ، دلمه ها با یک پارچه تمیز نم دار با آب گرم و صابون حذف گردد ، نه اینکه دارو روی پوست خنثی ، خشک و اگزفولیه قرار داده شود . برای ضایعات بولوز یا ضایعات وسیع تر ، غالبا استعمال آنتی بیوتیک های موضعی کافی نیست و درمان انتخابی ، مصرف دوره یک هفته ای از یک آنتی بیوتیک سیستمیک به صورت خوراکی می باشد . بهترین آنتی بیوتیک نوعی است که هم در برابر استرپتوکک پیوژن و هم استافیلوکک اورئوس های مقاوم به پنی سیلین ، موثر باشد . داروهای انتخابی خوب در حال حاظر سفالکسین ، تری متوپریم – سولفامتوکسازول ، دیکلوکاسیمین ، فلو کلو کساسیلین و آموکسی سیلین – کلاولانیک اسید می باشد.
می توان در بیماران حساس به پنی سیلین از اریترومایسین یا کلیندامایسین استفاده نمود اما مقاوم شدن استافیلوکک اورئوس به اریترومایسین مشکل فزاینده ای ایجاد کرده است . اگر زرد زخم بدون درمان رها شود ، ضایعات غالبا به طور آهسته بزرگ شده و گسترش می یابند. عوارض جدی مانند گلومرونفریت حاد ، نادر هستند . اما در موارد طولانی مدت ایجاد می گردند. تشخیص نامناسب و درمان با کورتیکوستروئید های موضعی ممکن است باعث از بین رفتن دلمه های سطحی شوند. اما ضایعات عفونی قرمز رنگ و زخمی ، همچنان باقی می مانند.