یک راه عمده دیگر که رفتار از طریق آن آموخته می شود، تقلید رفتارهایی است که در اجتماع دیده می شوند. به نظر می‌رسد این نوع از آموختن رفتار،متفاوت و با شرطی شدن کلاسیک و فعال است.
البته فراگیری رفتار از طریق تقلید از رفتار دیگران، با هر دو نظریه شخصی شدن عامل و کلاسیک مطابقت و هم خوانی دارد.بعضی از نظریه پردازان بر اهمیت آموختن از طریق تقلید در یک اجتماع تاکید دارند،در حالی که دیگران به ویژه اسکینر و ادامه دهندگان راه او معتقدند که شرطی شدن مهمتر است،هرچند یادگیری از طریق تقلید را نیز قبول دارند. به نظر می رسد کودک بسیاری از رفتارهایش در مطب دندان پزشکی را از مشاهده رفتار خواهر یا برادر،سایر کودکان و حتی پدر و مادرش می آموزد.
دو مرحله مشخص در یادگیری مشاهده ای وجود دارند:
آموختن رفتار با مشاهده آن و دیگری اجرای واقعی آن کودک می تواند رفتارهای بسیاری را مشاهده کرده و توانایی انجام آن را به صورت بالقوه کسب کند ، بدون این که بلافاصله به اجرای آن بپردازد و آن رفتار را از خود نشان دهد.کودکان این توانایی را دارند و تقریبا هر رفتاری را که از نزدیک مشاهده می کنند.فراگیرند و برای آنها خیلی مشکل نیست تا در حد تکامل جسمانی خود به اجرای آن بپردازند.
کودک با رفتارهای بسیار متنوعی مواجه می شود و بیشتر آنها را یاد میگیرد، با این وجود ممکن است رفتار را بلافاصله بروز نداده و یا هیچ وقت به انجام نرساند.
این که کودک واقعا یک رفتار آموخته شده را انجام دهد به عوامل چندی وابسته است . مهمترین آنها ویژگی های مدل یا الگوی مربوطه است.اگر الگو ، دوست داشتنی و قابل احترام باشد،کودک بیشتر تمایل دارد تا از او تقلید کند،به این دلیل کودکان بیشتر از پدر و مادر یا برادر و خواهر بزرگتر خود تقلید می کنند.در کودکان سنین ابتدایی و راهنمایی،همسالان ویا افرادی که کمی بزرگتر هستند،الگوهای مهم تری هستند،در حالی که تاثیر والدین و خواهر و برادر بزرگتر کاهش می یابد.در نوجوانی منبع عمده الگو گرفتن، همسالان هستند.
یک عامل مهم دیگر در این که یک رفتار به انجام برسد، این است که پیامد مورد انتظار آن چیست اگر کودک ، خواهر و برادر بزرگتر خود را ببیند که وقتی از اطاعت پدر و مادر سرباز می زنند،مورد تنبیه قرار می گیرند،احتمال این که در آینده از دستور پدر سرپیچی کند،کمتر دیده می شود.به هرحال او این رفتار را یاد گرفته و اگر روزی جسارت آن را پیدا کند،ممکن است آن را به طریق مشابهی ابراز کند.
یادگیری مشاهده ای می تواند یک ابزار مهم در کنترل کودک در مطب دندان پزشکی باشد. اگر کودک خردسال ببیند که خواهر با برادر بزرگتر او در زمانی که درمان دندان پزشکی انجام می شود،شکایت نکرده و همکاری میکند،احتمال آن می رود که از رفتار آن تقلید کند و در صورتی که ببیند به خواهر یا برادر بزرگتر او جایزه داده میشود او نیز برای رفتار خوبش، انتظار جایزه دارد.از آنجایی که والدین الگوی مهمی برای کودک خردسال هستند،محتمل است که دیدگاه مادر درباره درمان دندان پزشکی بر روی رفتار کودک تاثیر بگذارد.
مطالعات نشان داده اند که یک راه را برای پیش بینی این که کودک در طول درمان دندان پزشکی چقدر نگران خواهد بود،این است که بدانیم مادر او چقدر نگران است.مادری که در حین درمان دندان پزشکی آرام و خونسرد باشد،به کودک به واسطه مشاهده یاد می دهد که بهترین روش برای مواجهه یا درمان ،این راه است که،درحالی که مادر نگران و بی قرار احتمال ایجاد این چنین واکنش هایی را در کودک افزایش می دهد.
از یادگیری های مشاهده ای میتوان برای طراحی محیط درمان،سود برد.زمانی مرسوم بود که دندان پزشکان در اتاقک های خصوصی کوچکی،همه بیماران اعم از کودکان وبالغین را درمان می کردند.گرایش جدید به ویژه در کودکان و نوجوانان و تا حدی در درمان بالغین این است که درمان دندان پزشکی رادر محیط های باز با یونیت های متعدد انجام دهیم.
نشستن روی یک یونیت دندان پزشکی و مشاهده کار دندان پزشک روی یک فرد دیگر در یونیت مجاور،می تواند میزان زیادی یادگیری مشاهده ای درباره این که این تجربه چگونه است،برای فرد فراهم کند.
ارتباط مستقیم بین بیماران و پرسیدن از یکدیگر درباره این که دقیقا در درمان چه رخ داد،نیز می تواند به یادگیری بیشتر منجر شود.به نظر می رسد هم کودکان هم نوجوانان وقتی در کلینیک های باز مورد درمان قرار میگیرند،بهتر از زمانی که در اتاقک های خصوصی درمان میشوند،رفتار می کنند و یادگیری مشاهده ای نقش مهمی در این مساله دارد.البته دندان پزشک امیدوار است فردی که در انتظار درمان است رفتار و واکنش های مناسبی در فرد درمان شونده مشاهده کند واین چیزی است که در کلینیک های موفق و دارای مدیریت قوی رخ می دهد.