تنفس از راه دهان و تاثیر آن بر دهان و دندان

نیازهای تنفسی به عنوان اولین تعیین کننده موقعیت فک ها و زبان (و سر به میزان کمتر) می باشند. لذا تغییر در الگوی تنفسی،‌ مثل تنفس از دهان به جای بینی، می تواند فرم و شکل و موقعیت سر، فک و زبان را تغییر دهد. این عمل به نوبه‌ی خود می تواند تعادل فشارهای وارده به فک ها و دندان ها را تغییر دهد و رشد فک و موقعیت دندان ها را تحت تأثیر قرار دهد.

برای تنفس از راه دهان،‌ باید فک و زبان پایین بیفتد و سر به عقب حرکت کند. اگر این تغییر موقعیت باقی بماند ارتفاع صورت افزایش یافته، دندان های عقبی رویش بیش از حد می کنند، فک پایین به طرف پایین و عقب می چرخد. فاصله دندان های جلو از هم افزایش یافته ، فاصله جلو عقب فک ها افزایش یافته (فک بالا جلوتر از موقعیت استاندارد خود نسبت به فک پایین قرار می گیرد به این حالت میگویند افزایش Over Jet ) و فشار اضافی از جانب گونه های تحت کشش ، ممکن است سبب باریک تر شدن قوس فک بالا شود.

اغلب این نوع از ناهنجاری ها، دقیقا با تنفس دهانی همراه است، برای چندین سال این ارتباط مورد توجه قرار گرفته بود: در ادبیات انگلیسی حدود یک قرن پیش و حتی بیشتر، برای این حالت واژهٔ Adenoid Face به کار گرفته می شد. ولی متأسفانه ارتباط بین تنفس دهانی ، تغییر موقعیت سر و ایجاد ناهنجاری، در آن حد که تئوری تصور می شود، قطعی نیست. تحقیقات اخیر تنها در حد کمی این موضوع را روشن کرده است.

تنفس از راه بینی سخت است!!

در حالت استراحت ، برای تنفس از طریق بینی به جای دهان ،تلاش بیشتری لازم است. پیچ در پیچ بودن مسیر عبور هوا از بینی سبب گرم کردن و مرطوب کردن هوا می شود ولی در مقابل عبور هوا، مقاومت ایجاد می شود. برای تنفس کردن از راه بینی به طور طبیعی و فیزیولوژیک، تا حد معینی کار اضافی قابل قبول است و در واقع هنگامی که در سیستم تنفسی مقاومتی در حد متوسط وجود داشته باشد ،تنفس به خوبی انجام می شود.

اگر بینی به طور نسبی مسدود باشد، کار مرتبط با تنفس از بینی افزایش پیدا می کند و با رسیدن مقاومت به حد معین ،شخص اقدام به تنفس از راه دهان می کند.

انسداد تنفسی مزمن می تواند به دنبال تورم طولانی مدت مخاط بینی به دلیل آلرژی و یا عفونت مزمن ایجاد شود. تحت شرایط نرمال و طبیعی ،اندازه سوراخ بینی عامل محدود کنندهٔ میزان عبور هوا بینی است. در کودکان ، لوزه های حلقی و آدنوئیدها، بزرگ هستند و بسته شدن نسبی مسیر توسط آنها، باعث تنفس از راه دهان می شود.

افرادی که دچار تنفس دهانی ناشی از گرفتگی بینی هستند ، از لحاظ تکلم مشکل دارند و معمولا تودماغی صحبت می‌کنند که این مساله در شکل‌گیری شخصیت کودکان اهمیت خاصی دارد. افرادی که در اثر تنفس دهانی دارای فک بالای جلوآمده هستند، معمولا در ادای برخی کلمات و تلفظ‌شان دچار مشکل می‌شوند.

تنفس از راه دهان عادت می شود؟!

افرادی که مبتلا به تنفس مزمن از راه دهان هستند، ممکن است حتی پس از رفع مانع تنفسی ،به تنفس نسبی از این راه ادامه دهند. به معنای دیگر ، بعضی اوقات می توان تنفس دهانی را یک عادت دانست.

عوارض تنفس از راه دهان:

تنفس دهانی می تواند منجر به بیماری های لثه ای و در بعضی موارد تشدید بیمار های لثه ای در ناحیه جلو فک بالا را موجب شود. بعلت اینکه غده بزاقی اصلی در ناحیه جلو فک بالا وجود ندارد با تنفس دهانی ممتد و ادامه دار ، لثه و دندان بطور مستقیم در مجاورت هوای وارد شده به دهان قرار گرفته و خشک شده و پوسیدگی دندان شیوع بیشتری پیدا خواهد کرد.

نتیجه گیری:

شما ممکن است از راه دهان نفس بکشید ، ولی نمی‌دانید که چه کاری باید انجام دهید. ابتدا باید تشخیص صحیح داده شود و با ارزیابی و معاینه دقیق بالینی و با کمک رادیوگرافی علت تنفس دهانی مشخص شود. اگر مشکل انسدادی به دلیل آناتومیک و بیماری‌هایی مانند پولیپ یا التهاب لوزه‌ها و… باشد، درمان توسط متخصص گوش و حلق و بینی و با روش‌های دارویی یا جراحی انجام می‌گیرد.

جالب است بدانید که علت اصلی بسیاری از جراحی‌های بینی، همین تنفس دهانی به دلیل اختلالات ساختاری است. اما اگر تنفس دهانی، صرفا از روی عادت باشد، برای درمان می توانید از یک روش تمرینی استفاده کنید. به این ترتیب که یک تکه کاغذ را بین لب‌ها نگه دارید و از بینی تنفس کنید. به محض باز کردن دهان کاغذ می‌افتد و شما نسبت به تنفس دهانی خود آگاه می‌شوید. این تمرین به تدریج تنفس دهانی عادتی شما را رفع می‌کند.

با توجه به مطالب بالا نتیجه میگیریم در صورتی مواجه شدن با این موضوع هر چه سریعتر به دندانپزشک متخصص مراجعه نموده و تا نسبت به رفع و درمان آن اقدام لازم انجام گردد.